Μελέτη για την επιβίωση των ελληνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων

20.03.2015 

Μελέτη για την επιβίωση των ελληνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων
Η εισαγωγή αμειψισπορών με δυναμικές καλλιέργειες, η εφαρμογή καινοτόμων καλλιεργητικών τεχνικών και οι συνεργασίες των παραγωγών αποτελούν τα τρία "κλειδιά" για την επιβίωση των ελληνικών γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Τα παραπάνω προκύπτουν από την οικονομική μελέτη που συνέταξε στο πλαίσιο του έργου Θαλής "Φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή βιομάζας" η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, που αποτελείται από τους Χρήστο Καβαλάρη, ΕΔΙΠ, Χρήστο Καραμούτη, Γεωπόνου MSc ΠΘ, Στράτο Γιουβανίδη και Οδυσσέα Μερκούρη, γεωπόνων ερευνητών, υπό την εποπτεία του καθηγητή Θεοφάνη Γέμτου.

Η ομάδα βασίστηκε σε πειραματικά και απογραφικά δεδομένα για να συγκρίνει το οικονομικό αποτέλεσμα από την καλλιέργεια του βαμβακιού (την πιο διαδεδομένη εαρινή καλλιέργεια στην Θεσσαλία) με την καλλιέργεια του γλυκού σόργου (μια νέα δυναμική καλλιέργεια με δυνατότητα παραγωγής βιοκαυσίμων, αλλά και χρήσης ως ζωοτροφής).

Για την οικονομική ανάλυση χρησιμοποιήθηκε η πλατφόρμα FarmEcon, η οποία αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Η πλατφόρμα είναι στην ουσία μια βάση δεδομένων, η οποία χρησιμοποιεί οικονομικά μοντέλα διαχείρισης γεωργικών εκμεταλλεύσεων για να εκτιμήσει κόστη, ακαθάριστες προσόδους και κέρδη.

Εκτιμά τις μεταβλητές (τρέχουσες) δαπάνες, συμπεριλαμβανομένου του κόστους συντήρησης και επισκευών και δίνει τη δυνατότητα εκτίμησης των σταθερών δαπανών οι οποίες σχετίζονται με την απόσβεση του εξοπλισμού, τους τόκους, το κόστος στέγασης κ.ά.- στοιχεία που γενικά είναι δύσκολο να εκτιμηθούν. Στην ανάλυση δεν λήφθηκε υπόψη το κόστος της προσωπικής εργασίας και το ενοίκιο γης. Η ανάλυση δείχνει, σύμφωνα με τον κ. Καβαλάρη, ότι το βαμβάκι είναι μια καλλιέργεια, η οποία στηρίζεται σήμερα αποκλειστικά στις επιδοτήσεις, δίχως τις οποίες το οικονομικό αποτέλεσμα θα ήταν αρνητικό.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το κόστος των ετήσιων μεταβλητών δαπανών (εφόδια, καύσιμα, εργασία κ.λ.π) κυμαίνεται στα 122 ευρώ/στρ τη στιγμή που η ακαθάριστη πρόσοδος (μη λαμβάνοντας υπόψη τις επιδοτήσεις) ανέρχεται στα 98 ευρώ το στρέμμα για μια τιμή 0,30 ευρώ/kg. Όταν, όμως, ληφθεί υπόψη και το σταθερό κόστος από τη χρήση του γεωργικού εξοπλισμού, οι δαπάνες ανέρχονται στα 163 έως 274 ευρώ/στρ, γεγονός που δείχνει με γλαφυρό τρόπο τη μη οικονομικότητα της καλλιέργειας και την πλήρη εξάρτησή της από τις γεωργικές επιδοτήσεις, οι οποίες ωστόσο αναμένεται μέσα στα επόμενα έτη να περιοριστούν δραματικά.

Αντίθετα με το βαμβάκι, το γλυκό σόργο, εξαιτίας του εξαιρετικά υψηλού δυναμικού παραγωγής ορισμένων ποικιλιών που προσαρμόζονται άριστα στις ελληνικές κλιματολογικές συνθήκες, μπορεί να δώσει ένα καθαρό οικονομικό όφελος μέχρι και 150 ευρώ/στρ, εάν εφαρμοσθεί η κατάλληλη τεχνική καλλιέργειας.

Οι δαπάνες παραγωγής για την καλλιέργεια είναι ελαφρώς αυξημένες, εξαιτίας της ανάγκης για περισσότερα λιπάσματα και μεγαλύτερη ποσότητα νερού άρδευσης και κυμαίνονται στα 154 ευρώ/στρ οι μεταβλητές και 199 έως 301 ευρώ/στρ οι συνολικές (μεταβλητές και σταθερές).

Επιτυγχάνοντας μια παραγωγή 7,2 τόνων τα στρέμμα με μια τιμή πώλησης 0,04 ευρώ/kg, η ακαθάριστη πρόσοδος μπορεί να ανέλθει στα 274 ευρώ/στρ αφήνοντας κέρδος μέχρι και 75 ευρώ/στρ.

Επιπλέον, τα πειραματικά δεδομένα απέδειξαν, σύμφωνα με τον κ. Καβαλάρη, ότι τεχνικές όπως η μειωμένη κατεργασία του εδάφους με χρήση καλλιεργητών, η καλλιέργεια σε λωρίδες ή ακόμη και η εφαρμογή ακαλλιέργειας, οδηγούν σε σημαντική μείωση του κόστους της παραγωγής, αυξάνοντας τα περιθώρια του κέρδους και προσφέροντας ταυτόχρονα σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη.

Η χρήση της ακαλλιέργειας, για παράδειγμα, επέτρεψε μια μείωση του συνολικού κόστους κατά 13 ευρώ/στρ στην καλλιέργεια του σόργου, ενώ η εφαρμογή μειωμένης κατεργασίας με βαρύ καλλιεργητή, πέρα από ένα μικρότερο κόστος παραγωγής, προσέφερε μια σημαντική βελτίωση της παραγωγής κατά 26% η οποία ανέβασε το κέρδος στα 151 ευρώ/στρ.

Τέλος, η μελέτη καταδεικνύει την τραγική αύξηση του κόστους παραγωγής για τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις (με έκταση κάτω από 250στρ) και πώς μπορεί να υπάρξει μια ουσιαστική βελτίωση μέσα από την συνεργασία και την κοινή χρήση του γεωργικού εξοπλισμού.

Τονίζεται δε, ότι με τη συνεργασία υπάρχει η δυνατότητα για καθοριστική μείωση του σταθερού κόστους των γεωργικών εκμεταλλεύσεων χωρίς καν να απαιτείται η επένδυση έστω και ενός ευρώ.

Μέσα από την οικονομική μελέτη αποδεικνύεται ότι το κέρδος ανέρχεται μόλις στα 50 ευρώ/στρ για κάποιον που καλλιεργεί μόνος του 100 στρέμματα με γλυκό σόργο και ανεβαίνει στα 150 ευρώ/στρ για κάποιους που θα μοιραστούν τον γεωργικό τους εξοπλισμό για να καλλιεργήσουν 1000 στρέμματα, καταλήγει ο κ. Καβαλάρης.

πηγη:www.paseges.gr