Οι βροχές έφεραν νωρίς στα χτένια πράσινο σκουλήκι

 14/07/2015

Αυξηµένη ετοιµότητα και διαρκείς ελέγχους στις καλλιέργειές τους κάθε 2-3 ηµέρες, για να διαπιστωθούν έγκαιρα τυχόν εντοµολογικές προσβολές από το πράσινο σκουλήκι, αλλά και τις απαραίτητες ενέργειες αποτελεσµατικής και ολοκληρωµένης φυτοπροστασίας κάθε βαµβακοφυτείας, κατά την έναρξη της ανθοφορίας ως σήµερα, συνιστούν οι γεωπόνοι στους παραγωγούς,
όπως καταγράφει σε ειδικό δισέλιδο αφιέρωμά της η εφημερίδα Agrenda.
Η πρώτη γενιά τελειώνει χωρίς πολλές ζημιές, ενώ έρχεται η δεύτερη πιο επιζήμια γιατί μπαίνει στα καρύδια
Στις σχετικά χαµηλές για την εποχή θερµοκρασίες και τις συχνές βροχοπτώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του Ιουνίου οφείλεται η εµφάνιση του πράσινου σκουληκιού, συνθήκες οι οποίες δεν βοήθησαν την ανάπτυξη των βαµβακόφυτων, µε αποτέλεσµα την οψίµιση της παραγωγής περίπου κατά µία εβδοµάδα σε σχέση µε τα δεδοµένα προηγούµενων ετών στην Π.Ε. Λάρισας, εξηγεί ο διευθυντής της ∆ΑΟΚ Παναγιώτης Καλφούντζος. Ο ίδιος επισηµαίνει ότι «το πράσινο και το ρόδινο σκουλήκι είναι οι βασικότεροι εντοµολογικοί εχθροί του βαµβακιού και επειδή η εµφάνισή τους στις καλλιέργειες µπορεί να σπείρει τον πανικό, ο άµεσος εντοπισµός βοηθά στην καταπολέµησή τους».

Πότισα νωρίς, μετά έβρεξε πολύ  και δεν κατάφερα να ψεκάσω
Οι πρώιµες ποικιλίες βαµβακιού έχουν χτυπηθεί περισσότερο από τις όψιµες, τονίζει στην Agrenda ο βαµβακοπαραγωγός Θανάσης Β. Χαρούλης, ο οποίος καλλιεργεί 200 στρέµµατα στην περιοχή ∆έλτα – Αεροπορία, στο Μελισσοχώρι του δήµου Κιλελέρ του νοµού Λάρισας. Ο κ. Χαρούλης θεωρεί πως στο χωράφι του συνηγόρησαν οι κακές καιρικές συνθήκες και επισηµαίνει ότι « εγώ προσωπικά ατύχησα γιατί πότισα γύρω στις 15 Ιουνίου για ανάπτυξη και αµέσως µετά µε πήραν οι πολλές βροχές. Έτσι το φυτό έκανε µεγάλα διαστήµατα, έφυγε πολύ σε ανάπτυξη, τα φυτά ήταν τρυφερά και λόγω του υγρού εδάφους δεν µπορούσα να µπω στο χωράφι και να ψεκάσω».
∆ηλαδή, όπως εξηγεί, δηµιουργήθηκαν οι ιδανικές συνθήκες για την προσβολή της καλλιέργειάς µου από το πράσινο σκουλήκι… Επιπλέον δίπλα στη δική µου βαµβακοκαλλιέργεια υπάρχουν καλλιέργειες καλαµποκιού και µηδικής, οι οποίοι είναι πολύ καλοί ξενιστές του πράσινου σκουληκιού.
Οι προσβολές άρχισαν αµέσως, στις 15-20 Ιουνίου, µε τις παγίδες να πιάνουν την πρώτη εβδοµάδα 200 µε 450 πεταλούδες. Αυτές κάνουν τα αυγά τους πάνω στα φύλλα, στη συνέχεια βγαίνει το σκουλήκι και λες και έχει ραντεβού πάει κατευθείαν στο χτένι. Εκεί τρυπά, τρώει και φεύγει για άλλο…Εγώ ψέκασα την Κυριακή 5 του µηνός και το φάρµακο θα µου κρατήσει για 10 µε 15 µέρες. Αυτή η γενιά του σκουληκιού βαίνει προς το τέλος της. Η επόµενη αναµένεται το τελευταίο δεκαήµερο του Ιουλίου και είναι η πιο ζηµιογόνα, γιατί µπαίνει και στα καρύδια και ρηµάζει την παραγωγή.
Περιµένω να ανεβούν οι θερµοκρασίες στους 36-37οC, λέει ο βαµβακοπαραγωγός, γιατί το βαµβάκι τις αγαπά, για να δω την καλλιέργειά µου να αναπτύσσεται και να ξεπερνά τα τωρινά προβλήµατα. Θέλω καλό καιρό για να βγουν καινούργια αναπαραγωγικά όργανα (χτένια) και καλό καιρό την περίοδο ωρίµανσης και συγκοµιδής για να πάρω παραγωγή. «∆ιαφορετικά θα πληρώσω, όπως κάθε παραγωγός, που του πήγε στραβά η χρονιά, τα σπασµένα!» καταλήγει ο Λαρισαίος παραγωγός.
Ο ίδιος συστήνει στους παραγωγούς εναλλαγή σκευασµάτων διαφορετικής κατηγορίας δράσης κατά την επέµβαση µε φυτοπροστατευτικά µέσα και η µη χρήση του ίδιου εντοµοκτόνου περισσότερο από 2 φορές το χρόνο για την αποφυγή εµφάνισης ανθεκτικότητας.

Ο κύκλος ζωής του εντόµου
Το πράσινο σκουλήκι, έχει 3-5 γενεές το χρόνο, ο αριθµός των οποίων εξαρτάται από τις κλιµατικές συνθήκες και την περιοχή. ∆ιαχειµάζει ως νύµφη σε διάπαυση σε στοά που δηµιουργεί στο έδαφος σε βάθος συνήθως 8-10 εκ. Οι προνύµφες που εκκολάπτονται από τα αυγά αναπτύσσονται σε βάρος των φυτών. Στο βαµβάκι εµφανίζονται οι προνύµφες της 2ης γενεάς συνήθως στα µέσα Ιουνίου χωρίς να προκαλούν σηµαντική ζηµιά την περίοδο αυτή. Πιο κρίσιµη περίοδος είναι από τα µέσα Ιουλίου ως τα µέσα Αυγούστου όπου αναπτύσσονται οι προνύµφες της 3ης και πιο επικίνδυνης γενεάς. Ακολουθούν 1-2 επιπλέον γενεές που προσβάλλουν τις όψιµες κυρίως βαµβακοκαλλιέργειες.

Επέμβαση στις 6 με 8 προνύμφες ανά 100 βαμβακόφυτα
Οι συλλήψεις ενήλικων (πεταλούδων) στις φεροµονικές παγίδες δεν αποτελούν κριτήριο για την εφαρµογή χηµικής επέµβασης, αλλά είναι σηµαντικό εργαλείο εκτίµησης του κινδύνου (όταν ξεπερνούν τις 60-70 το τριήµερο). Αυτό τονίζει ο ∆ηµήτρης Σταυρίδης, ∆ρ. Εντοµολογίας ΑΠΘ και προϊστάµενος του τµήµατος Ποιοτικού Ελέγχου Λάρισας, σηµιεώνοντας ότι οι επιτόπιοι έλεγχοι πρέπει να διενεργούνται κινούµενοι διαγώνια µέσα στο χωράφι και εξετάζοντας 100 φυτά.

Ποια µέτρα πρέπει να λάβουν οι παραγωγοί για να σώσουν τη σοδειά τους από το πράσινο σκουλήκι;
 Για την αποτελεσµατική διαχείριση του εντόµου και την όσο το δυνατόν µικρότερη πληθυσµιακή εµφάνιση στην αρχή της καλλιεργητικής περιόδου (που θα επηρεάσει και τις επόµενες γενεές) το βασικό µέτρο που θα πρέπει να λαµβάνουν οι παραγωγοί είναι καλλιεργητικό και συνίσταται στο όργωµα σε βάθος 20-25εκ. µετά τη συγκοµιδή της προηγούµενης καλλιεργητικής περιόδου. Έτσι επιτυγχάνεται η καταστροφή του µεγαλύτερου µέρους των νυµφών που διαχειµάζουν µέσα στις στοές, ενώ ένας σηµαντικός αριθµός αυτών µπορεί να εκτεθεί στην επιφάνεια και να θανατωθεί από τις αντίξοες κλιµατικές συνθήκες του χειµώνα.
Άλλα σηµαντικά καλλιεργητικά µέτρα είναι η πρώιµη σπορά µε προτίµηση επιλογής πρώιµης ποικιλίας, ώστε να αποφεύγεται οψίµιση της παραγωγής, που είναι πιο ευαίσθητη σε µεγάλες ζηµιές. Καθ’ όλη την καλλιεργητική περίοδο πρέπει να τηρούνται οι κανόνες ορθολογικής άρδευσης και λίπανσης και προς το τέλος της περιόδου να γίνεται χρήση αποφυλλωτικών για επιτάχυνση της ωρίµανσης.
Από τέλος Μαΐου µε αρχές Ιουνίου πρέπει να τοποθετούνται φεροµονικές παγίδες για την παρακολούθηση του εντόµου. Η τακτική που ακολουθείται συνήθως µε τοποθέτηση των παγίδων µέσα ή ακόµη και τέλη Ιουλίου είναι λανθασµένη, γιατί δεν θα γνωρίζουµε εγκαίρως την έναρξη και το µέγιστο της επικίνδυνης γενιάς.

Υπάρχουν φυσικοί εχθροί που βοηθούν στην καταπολέµησή του;

Υπάρχουν και θα πρέπει να λαµβάνεται υπ’ όψη καθόλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου η δράση τους. ∆υστυχώς πολλοί παραγωγοί θεωρούν ότι είναι επιζήµιοι για την καλλιέργειά τους. Έχει παρατηρηθεί αρκετές φορές να κληθούν γεωπόνοι από παραγωγούς για να συστήσουν χηµική επέµβαση κατά ωφελίµων φυσικών εχθρών, οι πιο γνωστοί από τους οποίους είναι η Chrysoperla carnea κν. χρύσωπα, Coccinella septempunctata κν. πασχαλίτσα, Orius spp., Geocoris spp., Nabis spp., Mantis religiosa κν. αλογάκι της Παναγίτσας, Podisus spp. και αράχνες. Υπάρχουν και άλλοι όµως φυσικοί εχθροί (π.χ. Hippodamia convergens, Stethorus spp., Apanteles spp. κ.α.), που απαντώνται κατά τόπους.

Πότε πρέπει να γίνονται χηµικές επεµβάσεις και µε ποια σκευάσµατα;
Τον Ιούνιο µέχρι και τις αρχές Ιουλίου οι προνύµφες δεν µπορούν να προκαλέσουν σηµαντικές ζηµιές και σε συνδυασµό µε τη δράση των φυσικών εχθρών δεν χρειάζονται χηµικές επεµβάσεις. Στην περίπτωση όµως που παρατηρείται µειωµένη δράση των ωφέλιµων και ταυτόχρονα υπάρχει µεγάλος αριθµός συλληφθέντων ατόµων πράσινου σκουληκιού, απαιτείται χηµική καταπολέµηση που θα πρέπει να διενεργείται αρχικά µε ήπια εγκεκριµένα εντοµοκτόνα, όπως οι ρυθµιστές ανάπτυξης (diflubenzuron), ο βάκιλος (Bacillus thuringiensis) και το spinosad αµέσως µετά την εκκόλαψη των νεαρών προνυµφών, που πρέπει να εντοπίζονται έγκαιρα.
Από τα µέσα Ιουλίου, οι παραγωγοί πρέπει να βρίσκονται σε αυξηµένη ετοιµότητα µε συχνούς επιτόπιους ελέγχους (αν είναι δυνατόν και σε καθηµερινή βάση) ιδιαίτερα εάν οι συλλήψεις στις παγίδες είναι αυξηµένες (>60-70 το τριήµερο). Το κατώτατο όριο επέµβασης είναι περισσότερες από 6 ζωντανές προνύµφες ανά 100 φυτά. Σε διαφορετική περίπτωση δεν πρέπει να γίνεται καµία χηµική επέµβαση.

Τα σημάδια  μέχρι ώρας  
Φέτος με τα μέχρι τώρα στοιχεία από τις παγίδες στα χωράφια, διαπιστώνονται υψηλές συλλήψεις πράσινου σκουληκιού στις ευρύτερες περιοχές των Κ.Δ. Ζαππείου (Μπάρες) και Βαμβακούς (Μεριάς), ενώ πολύ υψηλές συλλήψεις εμφανίζονται στα Κ.Δ. Φαρσάλων, Κοιλάδας (Τρουμσαργιόστρατα), Τερψιθέας (Κομψάλια), Δασοχωρίου (Μαυρόγια), Φαλάνης (Τσαΐρι), Χάλκης (Τουσμάνια), Γλαύκης (Καρακότζια), Κιλελέρ (Μπαΐρι) και Αχίλλειου Νίκαιας (Μεριάς). Οι προσβολές αυτές με νεαρές προνύμφες σκουληκιών δεν είναι μέχρι στιγμής μεγάλες. Παρόλα αυτά συνιστάται από το στάδιο της ανθοφορίας και έπειτα να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα και να επιθεωρούν την καλλιέργειά τους κάθε 2 με 3 ημέρες, για να διαπιστώνουν έγκαιρα τυχόν προσβολές, έτσι ώστε να είναι εφικτή η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους, με το μικρότερο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος. Για να γίνουν ψεκασμοί θα πρέπει να βρίσκονται 6 έως 8 ζωντανά σκουλήκια σε 100 φυτά κάθε χωραφιού.

Ρεπορτάζ - Φωτογραφίες: Βασιλική Πασχάλη-Τσαντοπούλου

πηγη:www.agronews.gr