Μόλις 1,57% του συνόλου των ελληνικών
επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται σήμερα στην Ελλάδα, στοχεύουν, έστω
και συγκυριακά, στην επέκταση των προϊόντων τους σε διεθνείς αγορές,
όπως προκύπτει από τα στοιχεία για το προφίλ των ελληνικών επιχειρήσεων,
που απέκτησαν διεθνή προσανατολισμό την τελευταία τριετία και
πραγματοποίησε το Παρατηρητήριο Νέων Εξαγωγέων του Πανελληνίου Συνδέσμου
Εξαγωγέων (ΠΣΕ), σε συνεργασία με το Κέντρο Εξαγωγικών Ερευνών και
Μελετών (ΚΕΕΜ).
Σύμφωνα με την έρευνα, η μέση νέα ελληνική εξαγωγική επιχείρηση είναι
μικρομεσαία, με κύρια δραστηριότητα γύρω από τα τρόφιμα, ενώ στη
συντριπτική της πλειοψηφία εδρεύει στην Αττική.
Ως δείγμα για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν επιχειρήσεις που έχουν εγγραφεί την περίοδο 2010-2011 στο Μητρώο Εξαγωγέων του ΠΣΕ και επιχειρήσεις που έχουν υποβάλλει αίτημα υποστήριξης επί εξαγωγικών διαδικασιών στον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων στο ίδιο διάστημα. Συνολικά, εξετάστηκαν 1.162 τέτοιες περιπτώσεις.
Όπως τόνισε η Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Χριστίνα Σακελλαρίδη: «στόχος της εν λόγω έρευνας ήταν να διαμορφωθεί ένα νέο εργαλείο στα χέρια των συλλογικών φορέων, αλλά και της Πολιτείας για τη χάραξη μίας ακόμη πιο αποτελεσματικής και πιο στοχευμένης Εθνικής Στρατηγικής Εξωστρέφειας.
Την τελευταία διετία περισσότερες από 2.000 επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα επέλεξαν και τόλμησαν να επεκταθούν στις ξένες αγορές, επιδεικνύοντας άριστα αντανακλαστικά και πείσμα στις αντιξοότητες της εγχώριας οικονομίας. Η κρίση αποτέλεσε για τις εταιρείες αυτές το έναυσμα για τη διεθνοποίηση και σε πολλές περιπτώσεις εξασφάλισε τη βιωσιμότητά τους και θέσεις εργασίας, ενώ έθεσε τις βάσεις για επέκταση και διεύρυνση του κύκλου εργασιών τους.
Το εθνικό ζητούμενο πλέον είναι για τις εταιρείες αυτές, αλλά και τις υφιστάμενες και όσες ακόμη σκέπτονται την προοπτική των εξαγωγών, να δημιουργηθεί ένα σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον και να διευκολυνθεί η έξοδός τους στον παγκόσμιο επιχειρηματικό στίβο.
H στόχευση της Εθνικής Στρατηγικής για τις Εξαγωγές, όπως πρόσφατα παρουσιάστηκε από τον υπουργό Ανάπτυξης, κ. Κ. Χατζηδάκη, προβλέπει την επέκταση της εξαγωγικής βάσης της χώρας, ώστε να δημιουργηθούν και 80.000 νέες θέσεις εργασίας ως το 2015. Με την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, με την αντιμετώπιση των προβλημάτων ρευστότητας στην αγορά, αλλά και με την εφαρμογή των μέτρων περιορισμού της γραφειοκρατίας θα έχουν διαμορφωθεί οι κατάλληλες συνθήκες, ώστε περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις, να εξάγουν περισσότερα ελληνικά προϊόντα, να εξάγουν δηλαδή περισσότερη Ελλάδα. Ήδη οι νέοι Έλληνες εξαγωγείς προσδίδουν δυναμική και ενέργεια στο όραμα της εξωστρέφειας».
Ως δείγμα για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν επιχειρήσεις που έχουν εγγραφεί την περίοδο 2010-2011 στο Μητρώο Εξαγωγέων του ΠΣΕ και επιχειρήσεις που έχουν υποβάλλει αίτημα υποστήριξης επί εξαγωγικών διαδικασιών στον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων στο ίδιο διάστημα. Συνολικά, εξετάστηκαν 1.162 τέτοιες περιπτώσεις.
Όπως τόνισε η Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Χριστίνα Σακελλαρίδη: «στόχος της εν λόγω έρευνας ήταν να διαμορφωθεί ένα νέο εργαλείο στα χέρια των συλλογικών φορέων, αλλά και της Πολιτείας για τη χάραξη μίας ακόμη πιο αποτελεσματικής και πιο στοχευμένης Εθνικής Στρατηγικής Εξωστρέφειας.
Την τελευταία διετία περισσότερες από 2.000 επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα επέλεξαν και τόλμησαν να επεκταθούν στις ξένες αγορές, επιδεικνύοντας άριστα αντανακλαστικά και πείσμα στις αντιξοότητες της εγχώριας οικονομίας. Η κρίση αποτέλεσε για τις εταιρείες αυτές το έναυσμα για τη διεθνοποίηση και σε πολλές περιπτώσεις εξασφάλισε τη βιωσιμότητά τους και θέσεις εργασίας, ενώ έθεσε τις βάσεις για επέκταση και διεύρυνση του κύκλου εργασιών τους.
Το εθνικό ζητούμενο πλέον είναι για τις εταιρείες αυτές, αλλά και τις υφιστάμενες και όσες ακόμη σκέπτονται την προοπτική των εξαγωγών, να δημιουργηθεί ένα σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον και να διευκολυνθεί η έξοδός τους στον παγκόσμιο επιχειρηματικό στίβο.
H στόχευση της Εθνικής Στρατηγικής για τις Εξαγωγές, όπως πρόσφατα παρουσιάστηκε από τον υπουργό Ανάπτυξης, κ. Κ. Χατζηδάκη, προβλέπει την επέκταση της εξαγωγικής βάσης της χώρας, ώστε να δημιουργηθούν και 80.000 νέες θέσεις εργασίας ως το 2015. Με την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, με την αντιμετώπιση των προβλημάτων ρευστότητας στην αγορά, αλλά και με την εφαρμογή των μέτρων περιορισμού της γραφειοκρατίας θα έχουν διαμορφωθεί οι κατάλληλες συνθήκες, ώστε περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις, να εξάγουν περισσότερα ελληνικά προϊόντα, να εξάγουν δηλαδή περισσότερη Ελλάδα. Ήδη οι νέοι Έλληνες εξαγωγείς προσδίδουν δυναμική και ενέργεια στο όραμα της εξωστρέφειας».
Ευρήματα
Σύμφωνα με την έρευνα του ΠΣΕ, το 31,6% των επιχειρήσεων που απέκτησαν
εξωστρεφή προσανατολισμό τη διετία 2010-2011, είναι Ανώνυμες Εταιρείες,
το 23,3% Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ), το 18,3% Ατομικές
Επιχειρήσεις, το 16,6% Ομόρρυθμες Εταιρείες, το 8,3% Ετερόρρυθμες
Εταιρείες και μόλις το 1,6% Αγροτικοί Συνεταιρισμοί.
Αν συνυπολογιστούν οι δείκτες αριθμού απασχολουμένων και ετήσιων κύκλων εργασιών, η μεγάλη πλειοψηφία (3/5) των νέων εξωστρεφών επιχειρήσεων εντάσσεται στην κατηγορία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το Μητρώο Εξαγωγέων του ΠΣΕ, με τις υφιστάμενες (προ 2010) εξαγωγικές επιχειρήσεις: -Το 23% είναι Μεγάλες και Πολύ Μεγάλες Επιχειρήσεις -Το 44% Μεσαίες Επιχειρήσεις -Το 33% Μικρές και Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις Υπό το πρίσμα αυτό, επιβεβαιώνεται η τάση επέκταση της εξαγωγικής βάσης της χώρας, καθώς οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν και τη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην Ελλάδα και συνθέτουν εν πολλοίς τον παραγωγικό ιστό της, εντάσσουν σταδιακά στην επιχειρησιακή τους στρατηγική τις εξαγωγές, όχι σαν συγκυριακή μόνο προσέγγιση, αλλά και ως αναπτυξιακή επιλογή.
Αν συνυπολογιστούν οι δείκτες αριθμού απασχολουμένων και ετήσιων κύκλων εργασιών, η μεγάλη πλειοψηφία (3/5) των νέων εξωστρεφών επιχειρήσεων εντάσσεται στην κατηγορία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το Μητρώο Εξαγωγέων του ΠΣΕ, με τις υφιστάμενες (προ 2010) εξαγωγικές επιχειρήσεις: -Το 23% είναι Μεγάλες και Πολύ Μεγάλες Επιχειρήσεις -Το 44% Μεσαίες Επιχειρήσεις -Το 33% Μικρές και Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις Υπό το πρίσμα αυτό, επιβεβαιώνεται η τάση επέκταση της εξαγωγικής βάσης της χώρας, καθώς οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν και τη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων στην Ελλάδα και συνθέτουν εν πολλοίς τον παραγωγικό ιστό της, εντάσσουν σταδιακά στην επιχειρησιακή τους στρατηγική τις εξαγωγές, όχι σαν συγκυριακή μόνο προσέγγιση, αλλά και ως αναπτυξιακή επιλογή.
Κλάδος Δραστηριότητας
Άμεσα συνδεδεμένα με το μέγεθος των νέων εξαγωγικών επιχειρήσεων είναι
και τα ευρήματα της έρευνας σε ότι αφορά τους κλάδους στους οποίους
επιλέγουν να δραστηριοποιηθούν οι Νέοι Εξαγωγείς.
Ποσοστό 30% των επιχειρήσεων δραστηριοποιούνται στα Τρόφιμα, ενώ ακολουθούν στη 2η θέση, με ποσοστό 10% τα Μηχανήματα-Εξοπλισμοί, στην τρίτη θέση οι Μεταφορές-Υλικό Μεταφορών και στην 4η θέση, με ποσοστό 6,6% οι Εκτυπώσεις-Προϊόντα Συσκευασίας. Ο ήδη εξωστρεφής κλάδος των Δομικών Υλικών εκπροσωπείται με ποσοστό 5%, όπως επίσης και ο κλάδος Ένδυσης-Υπόδησης. Ίδιο ποσοστό συγκεντρώνουν και οι Σύμβουλοι Εξαγωγών-Αντιπρόσωποι-Μεσίτες (5%), επιβεβαιώνοντας την τάση ανάπτυξης υποστηρικτικών προς τις εξαγωγές υπηρεσιών και προϊόντων στην ελληνική αγορά.
Χαμηλότερα στην κατάταξη βρίσκονται τα Πλαστικά Είδη (3,3%), η Πληροφορική-Λογισμικό (3,3%), Φάρμακα-Καλλυντικά (3,3%), Χημικά-Λιπάσματα (3,3%), Κοσμήματα (3,3%).
Με μικρότερες εμφανίσεις, συνθέτοντας την επιλογή ΑΛΛΟΙ ΚΛΑΔΟΙ, εμφανίζονται δραστηριότητες όπως είδη οικιακή χρήσης, οχήματα-σκάφη, είδη λαϊκής τέχνης κ.α.
Η κατηγορία αυτή συγκεντρώνει ποσοστό 12%, συνιστώντας σε απόλυτα μεγέθη τον δεύτερο μεγαλύτερο κλάδο της ανάλυσης και επιβεβαιώνοντας την επέκταση της «πρόθεσης εξωστρέφειας» σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων οικονομικής δραστηριότητας.
Ποσοστό 30% των επιχειρήσεων δραστηριοποιούνται στα Τρόφιμα, ενώ ακολουθούν στη 2η θέση, με ποσοστό 10% τα Μηχανήματα-Εξοπλισμοί, στην τρίτη θέση οι Μεταφορές-Υλικό Μεταφορών και στην 4η θέση, με ποσοστό 6,6% οι Εκτυπώσεις-Προϊόντα Συσκευασίας. Ο ήδη εξωστρεφής κλάδος των Δομικών Υλικών εκπροσωπείται με ποσοστό 5%, όπως επίσης και ο κλάδος Ένδυσης-Υπόδησης. Ίδιο ποσοστό συγκεντρώνουν και οι Σύμβουλοι Εξαγωγών-Αντιπρόσωποι-Μεσίτες (5%), επιβεβαιώνοντας την τάση ανάπτυξης υποστηρικτικών προς τις εξαγωγές υπηρεσιών και προϊόντων στην ελληνική αγορά.
Χαμηλότερα στην κατάταξη βρίσκονται τα Πλαστικά Είδη (3,3%), η Πληροφορική-Λογισμικό (3,3%), Φάρμακα-Καλλυντικά (3,3%), Χημικά-Λιπάσματα (3,3%), Κοσμήματα (3,3%).
Με μικρότερες εμφανίσεις, συνθέτοντας την επιλογή ΑΛΛΟΙ ΚΛΑΔΟΙ, εμφανίζονται δραστηριότητες όπως είδη οικιακή χρήσης, οχήματα-σκάφη, είδη λαϊκής τέχνης κ.α.
Η κατηγορία αυτή συγκεντρώνει ποσοστό 12%, συνιστώντας σε απόλυτα μεγέθη τον δεύτερο μεγαλύτερο κλάδο της ανάλυσης και επιβεβαιώνοντας την επέκταση της «πρόθεσης εξωστρέφειας» σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων οικονομικής δραστηριότητας.
Έδρα
Συντριπτική είναι η κυριαρχία της Αττικής σε ότι αφορά στις έδρες και
τη γεωγραφική κατανομή των νέων εξαγωγικών επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα,
έδρα στην Περιφέρεια της Αττικής δηλώνει το 75% των επιχειρήσεων του
δείγματος.
Το ποσοστό αυτό επιβεβαιώνει την πρωτοκαθεδρία της Αττικής συνολικά στη συμμετοχή της στη σύνθεση των ελληνικών εξαγωγών και τον χαρακτηρισμό της ως πρωτεύουσα της εξωστρέφειας στην Ελλάδα. Ετησίως ποσοστό άνω του 52% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών πραγματοποιείται από επιχειρήσεις με έδρα την Αττική, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΠΣΕ. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί αρκετές από τις νέες εξαγωγικές επιχειρήσεις ενδέχεται να έχουν εγγραφεί στα Μητρώα του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος και του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης.
Στην έρευνα του ΠΣΕ, την Αττική ακολουθούν με ποσοστά στα επίπεδα του 5% η Μακεδονία, η Στερεά Ελλάδα και η Πελοπόννησος. Το γεωγραφικό χάρτη των Νέων Εξαγωγέων συμπληρώνον η Θεσσαλία (3,3%), η Δυτική Ελλάδα (3,3%) και η Κρήτη (1,6%).
Το ποσοστό αυτό επιβεβαιώνει την πρωτοκαθεδρία της Αττικής συνολικά στη συμμετοχή της στη σύνθεση των ελληνικών εξαγωγών και τον χαρακτηρισμό της ως πρωτεύουσα της εξωστρέφειας στην Ελλάδα. Ετησίως ποσοστό άνω του 52% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών πραγματοποιείται από επιχειρήσεις με έδρα την Αττική, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ΠΣΕ. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί αρκετές από τις νέες εξαγωγικές επιχειρήσεις ενδέχεται να έχουν εγγραφεί στα Μητρώα του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος και του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης.
Στην έρευνα του ΠΣΕ, την Αττική ακολουθούν με ποσοστά στα επίπεδα του 5% η Μακεδονία, η Στερεά Ελλάδα και η Πελοπόννησος. Το γεωγραφικό χάρτη των Νέων Εξαγωγέων συμπληρώνον η Θεσσαλία (3,3%), η Δυτική Ελλάδα (3,3%) και η Κρήτη (1,6%).
Τα στοιχεία
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην
Ελλάδα, το 2012 δραστηριοποιούνταν συνολικά 760.000 επιχειρήσεις (από
860.000 το 2007). Εξ αυτών, οι ΜμΕ αντιπροσωπεύουν το 99,9% του συνόλου
των επιχειρήσεων και καλύπτουν το 69,9% της οικονομικής προστιθέμενης
αξίας και το 85,1% της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα (εξαιρείται ο
χρηματοπιστωτικός). Μόλις, το 24% των ΜμΕ δραστηριοποιούνται στους
τομείς της υψηλής τεχνολογίας και έντασης γνώσης.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. στην Ελλάδα ασκούν, είτε συγκυριακά, είτε σε μόνιμη βάση, εξαγωγική δραστηριότητα συνολικά 12.000 επιχειρήσεις το 2011 (ποσοστό 1,57% του συνόλου).
Έρευνα του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, επί των εγγραφών νέων μελών στον ΠΣΕ, αλλά και σε εγγραφές στα Μητρώα Εξαγωγέων των Εμπορικών Επιμελητηρίων της χώρας, έδειξε ότι την περίοδο 2010-2012 έχουν αποκτήσει εξωστρεφή προσανατολισμό συνολικά περίπου 2.000 επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. στην Ελλάδα ασκούν, είτε συγκυριακά, είτε σε μόνιμη βάση, εξαγωγική δραστηριότητα συνολικά 12.000 επιχειρήσεις το 2011 (ποσοστό 1,57% του συνόλου).
Έρευνα του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, επί των εγγραφών νέων μελών στον ΠΣΕ, αλλά και σε εγγραφές στα Μητρώα Εξαγωγέων των Εμπορικών Επιμελητηρίων της χώρας, έδειξε ότι την περίοδο 2010-2012 έχουν αποκτήσει εξωστρεφή προσανατολισμό συνολικά περίπου 2.000 επιχειρήσεις.
Οι επιχειρήσεις αυτές, είτε ιδρύθηκαν με σκοπό την άσκηση εξαγωγικής
δραστηριότητας, είτε απέκτησαν εξωστρεφή προσανατολισμό για πρώτη φορά,
σε αυτή τη χρονική περίοδο, ενώ τα προηγούμενα χρόνια η παραγωγική και
εμπορική τους δραστηριότητα απευθύνονταν κατ' αποκλειστικότητα στην
εγχώρια αγορά.
Στη διεθνή βιβλιογραφία, ως διεθνοποιημένη χαρακτηρίζεται μία επιχείρηση που δραστηριοποιείται σε περισσότερες των 3 ξένων αγορών και το ύψος των εσόδων της από την εξαγωγική αυτή δραστηριότητα υπερβαίνει το 20% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών της.
Ωστόσο, για τους σκοπούς της παρούσας έρευνας, η προσέγγιση επέβαλλε την προσμέτρηση της «πρόθεσης εξωστρέφειας», δηλαδή την ένταξη της εξαγωγικής δραστηριότητας στους στόχους της επιχειρησιακής στρατηγικής της κάθε εταιρείας.
Στόχος της έρευνας ήταν να σκιαγραφηθεί «Το Προφίλ του Νέου Έλληνα Εξαγωγέα», στη βάση ανάλυσης στοιχείων που αφορούν τους κλάδους δραστηριότητας, τη γεωγραφική κατανομή των εξαγωγικών επιχειρήσεων και τη νομική μορφή/μέγεθος των επιχειρήσεων που προσανατολίστηκαν στις εξαγωγές την περίοδο 2010-2012, περίοδο έντασης των υφεσιακών φαινομένων στην ελληνική οικονομία.
Στη διεθνή βιβλιογραφία, ως διεθνοποιημένη χαρακτηρίζεται μία επιχείρηση που δραστηριοποιείται σε περισσότερες των 3 ξένων αγορών και το ύψος των εσόδων της από την εξαγωγική αυτή δραστηριότητα υπερβαίνει το 20% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών της.
Ωστόσο, για τους σκοπούς της παρούσας έρευνας, η προσέγγιση επέβαλλε την προσμέτρηση της «πρόθεσης εξωστρέφειας», δηλαδή την ένταξη της εξαγωγικής δραστηριότητας στους στόχους της επιχειρησιακής στρατηγικής της κάθε εταιρείας.
Στόχος της έρευνας ήταν να σκιαγραφηθεί «Το Προφίλ του Νέου Έλληνα Εξαγωγέα», στη βάση ανάλυσης στοιχείων που αφορούν τους κλάδους δραστηριότητας, τη γεωγραφική κατανομή των εξαγωγικών επιχειρήσεων και τη νομική μορφή/μέγεθος των επιχειρήσεων που προσανατολίστηκαν στις εξαγωγές την περίοδο 2010-2012, περίοδο έντασης των υφεσιακών φαινομένων στην ελληνική οικονομία.
Για περισσότερα: Κατεβάστε το αρχείο
