Με πολύ διστακτικά βήματα κινούνται οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις και παρόλο που βρισκόμαστε στο κατώφλι της άνοιξης λίγοι είναι οι αγρότες που έχουν διαμορφώσει το καλλιεργητικό καλάθι για τη νέα χρονιά
25/02/2013
Σημαντικές είναι οι
αναδιαρθρώσεις που καταγράφονται και στον τομέα των κηπευτικών με τον
όγκο παραγωγής, τόσο από τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες όσο και από τις υπαίθριες, να παρουσιάζει αύξηση και την ίδια στιγμή να αλλάζει σε σημαντικό βαθμό η «εσωτερική σύνθεση» των διαφόρων ειδών και ποικιλιών που καλλιεργούνται.
Είναι σαφές για παράδειγμα ότι το μπρόκολο και ορισμένες κατηγορίες πράσινων σαλατικών έχουν διευρύνει τη θέση τους στο καθημερινό ελληνικό τραπέζι και κατ’ αντιστοιχία τις εκτάσεις που δεσμεύουν.
Σημαντική παράμετρο στον τομέα των κηπευτικών δείχνει να αποτελεί η αλλαγή στον τρόπο διακίνησης και διάθεσης αυτών των προϊόντων, με τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ να αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στη μαναβική και τους συνεπείς παραγωγούς να βρίσκουν στα καταστήματα λιανικής μια σταθερή λύση για τη διάθεση των προϊόντων τους. Είναι πλέον σαφές ότι ο όγκος των προϊόντων που περνούν πλέον από τις κεντρικές λαχαναγορές έχει περιοριστεί, ενώ σταθερή κίνηση με μικρότερο τζίρο παρουσιάζουν και οι λαϊκές αγορές.
H γη αλλάζει αφεντικά
Με «πιστωτικό γεγονός» που φέρνει μεγάλες ανακατατάξεις στους συντελεστές της αγροτικής παραγωγής και ανατρέπει τον προγραμματισμό της νέας καλλιεργητικής περιόδου, απειλούνται αυτό τον καιρό χιλιάδες αγροτικές εκμεταλλεύσεις, γεγονός το οποίο προκαλεί αλυσιδωτές συνέπειες σε όλο το φάσμα της αγροτικής οικονομίας.
Παρ’ ότι οι επαγγελματίες αγρότες έρχονται από μια χρονιά η οποία σε γενικές γραμμές συνοδεύτηκε από ήπιες καιρικές συνθήκες που διευκόλυναν τις παραγωγές και διαμόρφωση των τιμών σε καλά επίπεδα, τα γενικότερα προβλήματα ρευστότητας που έχουν ενσκήψει στην ελληνική οικονομία δημιουργούν μεγάλα αδιέξοδα και στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, πολλές από τις οποίες βρίσκονται ήδη αντιμέτωπες με το φάσμα της χρεοκοπίας.
Η δραστική μείωση ή και διακοπή πολλές φορές της χρηματοδότησης από την ATEbank και τις άλλες εμπορικές τράπεζες, το σφίξιμο της πιστωτικής πολιτικής πολλών από τους προμηθευτές (εφόδια κ.α.) και ειδικά η μετάθεση πληρωμών ή ακόμα και η αθέτηση συμφωνιών από την πλευρά των αγοραστών (έμποροι και μεταποιητές αγροτικών προϊόντων), έχουν δημιουργήσει έναν εκρηκτικό μείγμα για τις αγροτικές επιχειρήσεις που κινούνται με πολύ διστακτικά βήματα για τη νέα χρονιά.
Έτσι, παρ’ ότι βρισκόμαστε στο κατώφλι της άνοιξης, λίγοι είναι οι αγρότες που έχουν διαμορφώσει το «καλλιεργητικό καλάθι» για τη νέα χρονιά. Κι αυτό γιατί, οι αβεβαιότητες είναι μεγάλες.
Τμηματικά και με μεγάλη καθυστέρηση πληρώνονται μετά από μήνες οι καλλιεργητές ηλίανθου, καλαμποκιού, βιομηχανικών ροδάκινων και σε ορισμένες περιπτώσεις βαμβακιού, ενώ στο σύνολό τους σχεδόν οι εταιρείες εισροών έχουν αναθεωρήσει την πιστωτική τους πολιτική, επιβάλλοντας ανάλογη στάση και στα γεωπονικά καταστήματα.
Την ίδια ώρα, καμιά εμπορική τράπεζα, πολύ περισσότερο η ATEbank, δεν είναι σε θέση να ξεκαθαρίσει τα επίπεδα και τους όρους χρηματοδότησης για τη νέα χρονιά. Έτσι, παρ’ ότι οι περισσότεροι καλλιεργητές έχουν ανανεώσει τα ενοικιοστάσια για τον επόμενο χρόνο, παραμένουν προβληματισμένοι σε ό,τι αφορά όχι μόνο την επιλογή των καλλιεργειών αλλά και στην ένταση που θα πρέπει να έχει η καλλιεργητική διαδικασία.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα και οι επιχειρήσεις αγροτικών εφοδίων δυσκολεύονται να διαμορφώσουν τα προγράμματα προμηθειών και συνεργασιών για τη νέα χρονιά. Το χρήμα έχει γίνει ακριβό, οι κίνδυνοι έχουν μεγαλώσει και το μόνο που κρατάει ζωντανό το ενδιαφέρον των συντελεστών του χώρου είναι τα καλά μηνύματα σε ό,τι αφορά το πώς θα κινηθούν οι χρηματιστηριακές αγορές των εμπορευμάτων και οι τιμές των αγροτικών προϊόντων κατά τη νέα εμπορική περίοδο.
ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΣΠΟΡΩΝ
Καθοριστική για την καλλιέργεια βαμβακιού και καλαμποκιού στην Ελλάδα αναμένεται να είναι η αναστολή χρήσης των νεονικοτινοειδών, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Bayer CropScience, Dr Hans Joachim Henn, αφού «στην Ελλάδα περισσότερο από το 90% των σπόρων βαμβακιού και περισσότερο από το 70% των σπόρων καλαμποκιού επενδύονται με νεονικοτινοειδή. Η απώλεια της συγκεκριμένης τεχνολογίας θα οδηγήσει σε απώλειες παραγωγικότητας του 20-40%, ενώ την ίδια στιγμή το κόστος παραγωγής (ενέργεια, χρόνος) θα αυξηθεί καθώς θα γίνουν απαραίτητες και πρόσθετες κοκκώδεις εφαρμογές εδάφους και ψεκασμού φυλλώματος. Και οι δύο μαζί θα μειώσουν δραματικά την κερδοφορία του καλαμποκιού και του βαμβακιού και αναμένεται ότι σε μεγάλες περιοχές της Ελλάδας αυτές οι καλλιέργειες θα εγκαταλειφθούν».
ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΓΙΑ ΑΜΕΙΨΙΣΠΟΡΑ
Χτίζει το όνομά της η σόγια
Με δεδομένες τις βελτιώσεις που έχουν επέλθει τόσο στις ποικιλίες όσο και στους τρόπους αντιμετώπισης των φυσικών εχθρών της η σόγια φιλοδοξεί να κερδίσει χώρο στις εκτάσεις των εαρινών καλλιεργειών. Σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι έχει αγορά ενώ στα αρνητικά της συγκαταλέγονται οι μεγάλες ανάγκες σε νερό (600 – 1.200 χλστ.), όπως και οι απαιτήσεις για λίπανση και φυτοπροστασία. Η απόδοσή της μπορεί να φθάσει τα 400 κιλά το στρέμμα και η τιμή της ξεπέρασε τα 50 λεπτά το κιλό.
Η «βασίλισσα» των χορτοδοτικών
Ένα αξιόλογο εισόδημα για μια 4ετία, με μια μόλις σπορά υπόσχεται η μηδική στους καλλιεργητές. Εκτός όμως από τη παραγωγή, η μηδική εμπλουτίζει το έδαφος με άζωτο και η πυκνή της βλάστηση καταπνίγει τα ζιζάνια, παραδίδοντας στον αγρότη ένα ιδανικό χωράφι για οποιαδήποτε καλλιέργεια.
ΛΙΓΕΣ ΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΗΛΙΑΝΘΟΥ
Σταθερό εισόδημα
Αισθητή αναμένεται να κάνει την παρουσία του ο ηλίανθος καταλαμβάνοντας μεγάλο μερίδιο στις εαρινές καλλιέργειες καθώς η εγγυημένη τιμή μέσω των συμβολαίων για βιοντίζελ και το μειωμένο ρίσκο της καλλιέργειας αποτελούν επιπλέον κίνητρα. Η εγκατάστασή του σε ποτιστικά χωράφια έδωσε αποδόσεις ρεκόρ μέχρι και πάνω από 400 κιλά/στρέμμα που με μια τιμή 40 λεπτά εξασφαλίζει μεικτό εισόδημα 160 ευρώ με έξοδα περίπου τα μισά. Οι εκτάσεις που καλλιεργήθηκαν στην Ελλάδα με ηλίανθο την περίοδο 2012/13 διαμορφώθηκαν στα 700.000 στρμ., ενώ φέτος αναμένεται να φτάσουν τα 900.000 στρμ., παρουσιάζοντας μια αύξηση κατά 15%.
Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που υπαγορεύουν τις καλλιεργητικές επιλογές της εαρινής σποράς
Νέα ΚΑΠ
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική αλλάζει και το ενδιαφέρον της μετατοπίζεται από τις εισοδηματικές ενισχύσεις με κοινωνικό κυρίως περιεχόμενο στη διάθεση πόρων για διαρθρωτικές αλλαγές που θα βελτιώσουν την αποδοτικότητα των εκμεταλλεύσεων και θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας και οικονομίας.
Το κράτος πέθανε,
ζήτω η αγορά Στο εσωτερικό της χώρας καθίσταται όλο και πιο σαφές ότι το κράτος δεν είναι πλέον σε θέση να συντηρήσει με ενισχύσεις «κάτω από το τραπέζι» το εισόδημα το αγροτών και τη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, με αποτέλεσμα οι συντελεστές της αγροτικής παραγωγής να αναζητούν τις καλύτερες δυνατές λύσεις που θα αξιοποιούν τη ζήτηση της αγοράς και θα εξασφαλίζουν ένα ικανοποιητικό οικονομικό αποτέλεσμα μέσα από την ενίσχυση της υπεραξίας και την καλύτερη διάθεση των αγροτικών προϊόντων.
Ελληνική ζωοτροφή
Ο επαναπροσδιορισμός των αναγκών της αγοράς δίνει νέο όραμα στην ανάπτυξη της ελληνικής κτηνοτροφίας, η οποία ανεξάρτητα από τις επιμέρους αστοχίες (π.χ. υπόθεση της φέτας) και δυσκολίες που αντιμετωπίζει σ’ αυτή τη φάση, κυρίως ως αποτέλεσμα της ανόδου των τιμών των ζωοτροφών, συνεχίζει να συγκεντρώνει μεγάλο ενδιαφέρον και να δίνει ώθηση στην ανάπτυξη καλλιεργειών (σόγια, κτηνοτροφικό ρεβίθι, τριφύλλι κ.ά.) που διαμορφώνουν ένα άλλο τοπίο στην ελληνική γεωργία.
Καλλιέργειες με λίγες απαιτήσεις
Η χρηματοπιστωτική κρίση και ειδικότερα η έλλειψη ρευστότητας των εκμεταλλεύσεων, ενισχύουν, έστω και προσωρινά, τη δυναμική ορισμένων καλλιεργειών και ειδικά όσων απαιτούν λιγότερα εφόδια (π.χ. κριθάρι, αγριαγκινάρα, ηλίανθος κ.α.), βάζουν ξανά στο παιχνίδι λύσεις συμβολαιακής όπως π.χ. τα ζαχαρότευτλα και η σόγια, ενώ αντίθετα δυσκολεύουν τις επιλογές πολυετών φυτών που απαιτούν σοβαρή επενδυτική δαπάνη και μεγάλο χρόνο αναμονής μέχρι την απόδοση εσόδων.
Νέοι έχθροι και κανόνες φυτοπροστασίας
Νέοι εχθροί των φυτών, όπως π.χ. το πράσινο σκουλήκι στο βαμβάκι ή το έντομο diabrotica που ταλαιπωρεί εδώ και χρόνια το καλαμπόκι, οδηγούν συχνά τους καλλιεργητές σε αλλαγή πλεύσης που ορισμένες φορές τους απομακρύνει για καιρό από επιλογές που είχαν για χρόνια στο «χαρτοφυλάκιό» τους. Ανάλογα αποτελέσματα φέρουν και οι απαγορεύσεις στη χρήση φυτοπροστατευτικών που τίθενται κάθε τόσο, κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τελευταίο παράδειγμα τα νεονικοτινοειδή, των οποίων το «μπλόκο» στερεί από τους παραγωγούς ισχυρά «όπλα» βελτίωσης της αποδοτικότητας των εκμεταλλεύσεων.
