Θεσμικό πλαίσιο για τη συμμετοχή Κεφαλαιούχων σε Διεπαγγελματικές

06/03/2017

Μη βιώσιμα τα σχήματα που αρκούνται μόνο σε εισφορές των μελών τους, όπως προκύπτει από σχετική μελέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Γιουρουκέλη Μαρία
Νέα διάσταση στο ρόλο των αναγνωρισµένων ∆ιεπαγγελµατικών Οργανώσεων του αγροδιατροφικού τοµέα δίνει µελέτη της Κοµισιόν, η οποία προκειµένου να λυθούν ζητήµατα βιωσιµότητάς τους υπογραµµίζει τις δυνατότητες που εξασφαλίζει η ΚΑΠ του 2013,
επιτρέποντας την επέκταση της καταβολής εισφοράς για συµµετοχή σε τέτοιου είδους σχήµατα και από µη µέλη του ευρύτερου τοµέα του κλάδου που αναφέρονται, σύμφωνα με δημοσίευμα της Agrenda
Μη βιώσιμα τα σχήματα που αρκούνται μόνο σε εισφορές των μελών τους, όπως προκύπτει από σχετική μελέτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εξάλλου, όπως αναφέρει η µελέτη, οι ∆.Ο. που δεν ζητούν επέκταση της εισφοράς φαίνεται ότι είναι δύσκολα βιώσιµες µακροπρόθεσµα, ή οι δραστηριότητές τους περιορίζονται µέχρι να µην έχουν καµία βαρύτητα.

«Σε µερικά κράτη οι εθνικές αρχές έχουν χρηµατοδοτήσει τις ∆.Ο. προκειµένου να διευκολύνουν τη δηµιουργία και το αρχικό «στήσιµο», για περιορισµένη όµως χρονική περίοδο. Η επέκταση της εισφοράς και σε µη-µέλη µοιάζει να είναι η πιο αξιόπιστη προσέγγιση για να διασφαλιστεί η χρηµατοδότηση µιας ∆.Ο.», τονίζεται. Βέβαια, ως τώρα, µόνο λίγα κράτη έχουν αναθεωρήσει τη νοµοθεσία τους ώστε να συµβαδίζει µε τις διατάξεις του κανονισµού (ΕΕ) 1308/2013, ενώ εκτιµάται ότι το µοντέλο της κάθετης συνεργασίας δεν µπορεί να εξασφαλίσει αυτές τις εξελίξεις από µόνο του, καθώς στην πραγµατικότητα αποτελεί ένα κοµµάτι ανάµεσα στα εργαλεία που θα µπορούσαν να εφαρµοστούν στην αλυσίδα εφοδιασµού.

Βασικό ζητούµενο η αποτελεσµατική συµµετοχή των εµπλεκόµενων µερών και η πραγµατική δέσµευση για συνεργασία. Μπορεί ο αριθµός των ∆ιεπαγγελµατικών να ακολουθεί αυξητική πορεία, δεδοµένης και της κοινοτικής και εθνικής χρηµατοδοτικής στήριξης, ωστόσο η πλήρης αξιοποίηση της έννοιας του όρου ∆ιεπαγγελµατική Οργάνωση και των νοµοθετικών διατάξεων, συµπεριλαµβανοµένων των επεκτάσεων των κανόνων και τη χρηµατοδότηση σε µη µέλη, είναι ακόµα υπό ανάπτυξη.

Η αδύναµη εκπροσώπηση του πρωτογενούς τοµέα και η απουσία από τις ∆ιεπαγγελµατικές των εµπόρων λιανικής πώλησης είναι ζητήµατα που χρήζουν αντιµετώπισης, καθώς δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι οι ∆ιεπαγγελµατικές λειτουργούν αποκλειστικά ως «κλαµπ». Ενδεικτικό είναι, σύµφωνα µε τη µέλετη, ότι µόνο µερικές ∆ιεπαγγελµατικές καλύπτουν το σύνολο της αλυσίδας εφοδιασµού (από το αγρόκτηµα στο τραπέζι).

Στις περισσότερες περιπτώσεις, διανοµείς τροφίµων και λιανοπωλητές είναι σπάνια παρόντες στα σχήµατα, ενισχύοντας την άποψη περί κατακερµατισµένης αλυσίδας. Επίσης, η «εσωτερική διαφάνεια» αποτελεί άλλο ένα καίριο ζήτηµα (π.χ. διαδικασία λήψης αποφάσεων, η δηµοσίευση του καταστατικού σε απευθείας σύνδεση, η δηµοσίευση ετήσιων εκθέσεων) όπως και η «εξωτερική διαφάνεια» (π.χ. επικοινωνία µε µη µέλη, άλλους ενδιαφερόµενους, αρµόδιες αρχές στην αλυσίδα εφοδιασµού κλπ).



Η Ελλάδα στις 8 χώρες με τυπικά αναγνωρισμένες Διεπαγγελματικές Οργανώσεις

Η κατάσταση εµφανίζεται διαφοροποιηµένη µεταξύ των κρατών µελών. Είναι χαρακτηριστικό ότι επί του παρόντος, ∆ιεπαγγελµατικές Οργανώσεις έχουν τυπικά αναγνωριστεί µόνο σε οκτώ χώρες: Γαλλία, Ουγγαρία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουµανία και Ισπανία. Έντεκα χώρες της Ε.Ε. έχουν νοµικό πλαίσιο για ∆.Ο. αλλά δεν έχουν ακόµη καµία τυπικά αναγνωρισµένη ∆ιεπαγγελµατική. Ως αιτίες για τη µη-αναγνώριση ∆.Ο. σε αυτές τις 11 χώρες, αναφέρονται: έλλειψη ενηµέρωσης, προτίµηση σε άλλες οργανωτικές δοµές, έλλειψη χρηµατοδοτικών δυνατοτήτων, δυσπιστία προς την κάθετη συνεργασία, γραφειοκρατικά εµπόδια. Την ίδια στιγµή, υπάρχουν εννέα κράτη µέλη που δεν έχουν σε ισχύ νοµικό πλαίσιο για ∆.Ο.: ∆ανία, Εσθονία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Λουξεµβούργο, Λιθουανία, Σουηδία, Σλοβενία και Ην. Βασίλειο.

Ο αριθµός των ∆.Ο. στην Ευρώπη αυξήθηκε από τις 56 το 1990 σε 123 το 2016, ενώ αναµενόταν η αναγνώριση µερικών ακόµη το β΄ εξάµηνο του 2016. Οι περισσότερες από τις µισές αναγνωρισµένες ∆.Ο. είναι γαλλικές (63), ενώ στις υπόλοιπες επτά χώρες, οι αριθµοί έχουν ως εξής: 7 στην Ελλάδα, 6 στην Ουγγαρία, 3 στην Ιταλία, 27 στην Ισπανία, 7 στην Ολλανδία, 5 στη Ρουµανία και 5 στην Πορτογαλία.

Εθνικές ∆ιεπαγγελµατικές Οργανώσεις είναι οι 85 από τις 123, ενώ περιφερειακές ∆ιεπαγγελµατικές υπάρχουν µόνο στη Γαλλία (κυρίως στον κλάδο του οίνου) και την Ισπανία.

Το 1941 στη Γαλλία η πρώτη ∆Ο
Ιστορικά, η πρώτη ∆.Ο. αναγνωρίστηκε σε εθνικό επίπεδο στη Γαλλία το 1941 και κινείτο στον κλάδο του οίνου. Οι περισσότερες ∆.Ο. αναγνωρίστηκαν το διάστηµα 1975 ως 2000. Η πρώτη αναγνώριση ∆.Ο. εκτός Γαλλίας ήρθε το 1994 (Ουγγαρία). Στην πλειονότητά τους οι ευρωπαϊκές ∆.Ο. είναι «µικρές», περιλαµβάνουν µόνο δύο κλάδους της αλυσίδας (πρωτογενής παραγωγή και πρώτη µεταποίηση).

Η αντιπροσωπευτικότητα συνήθως κυµαίνεται µεταξύ του 80% και του 95% στο επίπεδο της πρωτογενούς παραγωγής. Εν γένει, το επίπεδο της αντιπροσωπευτικότητας φαίνεται να είναι υψηλότερο στην πρωτογενή παραγωγή σε σχέση µε τα άλλα στάδια της αλυσίδας. Ο αριθµός των µελών µιας ∆.Ο. παρουσιάζει µεγάλη ποικιλία και κυµαίνεται από 3 (Ολλανδία) µέχρι περισσότερα από 500 (η ∆.Ο. κρέατος πουλερικών στη Ρουµανία αριθµεί… 720 µέλη). Κατά µέσο όρο πάντως, οι ευρωπαϊκές ∆.Ο. έχουν λιγότερα από 10 µέλη.

Προϋπολογισμοί και εισφορές

Οι προϋπολογισµοί των ∆ιεπαγγελµατικών Οργανώσεων ανά την Ευρώπη παρουσιάζουν υψηλή διαφοροποίηση και κυµαίνονται από µερικές χιλιάδες ευρώ µέχρι περισσότερο από 40 εκατ. ευρώ. Το ένα τρίτο περίπου των ∆.Ο. έχουν προϋπολογισµό µικρότερο από 100.000 ευρώ. Μόνο 13 ∆.Ο. αναφέρουν προϋπολογισµό που υπερβαίνει τα 10 εκατ. ευρώ ετησίως (οι 10 από αυτές είναι γαλλικές). Ο µέσος προϋπολογισµός µιας ∆.Ο. είναι υψηλότερος στη Γαλλία (5,5 εκατ. ευρώ), και ακολουθούν η Ολλανδία (2,3 εκατ.), η Ισπανία (1,5 εκατ.) και η Ρουµανία (0,9 εκατ.).
Ο µέσος ετήσιος προϋπολογισµός µιας ∆.Ο. σε Ουγγαρία, Πορτογαλία, Ελλάδα και Ιταλία ήταν µικρότερος από 100.000 ευρώ. Οι κύριες πηγές χρηµατοδότησης είναι οι συνδροµές µελών (και µη-µελών, όπου αυτό ισχύει). Αυτή η πηγή αντιπροσωπεύει το 80-90% του συνολικού προϋπολογισµού των ∆.Ο. ∆εύτερη πηγή χρηµατοδότησης είναι οι εθνικές και ευρωπαϊκές χρηµατοδοτήσεις που υποστηρίζουν προωθητικές δράσεις. Άλλες πηγές, προέρχονται από υπηρεσίες που παρέχονται σε τρίτους και από κεφάλαια προερχόµενα από εθνικά χρηµατοδοτούµενα προγράµµατα.

Αναγνωρισµένη παρότι ανενεργή µια 6ετία η Οργάνωση στο ροδάκινο

Ένα επιπλέον θέµα συνδέεται µε το γεγονός ότι οι εθνικές νοµοθεσίες δεν περιλαµβάνουν λεπτοµερείς διατάξεις όσον αφορά την ανάκληση των ∆ιεπαγγελµατικών Οργανώσεων, παρότι το άρθρο 158 του κανονισµού (ΕΕ) αριθ 1308/2013 ορίζει ότι τα κράτη µέλη πρέπει να ανακαλούν την αναγνώριση σε περίπτωση µη συµµόρφωσης ή παρατυπιών όσον αφορά την εφαρµογή των µέτρων που προβλέπονται από τη νοµοθεσία ή έχουν παύσει τις δραστηριότητες τους. Για παράδειγµα, η ∆ιεπαγγελµατική µεταποιηµένου ροδακίνου στην Ελλάδα δεν είναι ενεργή για περισσότερο από 6 χρόνια, αλλά εξακολουθεί να είναι αναγνωρισµένη.

πηγη:www.agronews.gr