Είτε διαφωνεί είτε συμφωνεί κάποιος με
τις θέσεις του μακροβιότερου προέδρου της ΠΑΣΕΓΕΣ δεν μπορεί να
παραγνωρίσει το γεγονός ότι ο κ.Τζανέτος Καραμίχας, επαγγελματίας
αγρότης ο ίδιος, αντιμετωπίζει με έναν ιδιότυπο δυναμισμό πράγματα και
καταστάσεις. Έντονα πολιτικοποιημένος, μας μίλησε για πολιτικούς που
εξυπηρετούν συμφέροντα και ζητά από τον κ. Σκανδαλίδη και όσους «δεν
έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους» να πάψουν να βασανίζουν τον τόπο. Ενώ
δεν παραλείπει να τα βάλει με τους αγροτοσυνδικαλιστές που κλείνουν τους
δρόμους χαρακτηρίζοντας τους τυχάρπαστους. Όσο για το μέλλον της
ελληνικής γεωργίας αυτό για να αλλάξει προτείνει να μπουν στόχοι,
πρόγραμμα και προτεραιότητες ώστε να εξασφαλιστεί εθνική αυτάρκεια στα
αγροτικά προϊόντα.
Ποιο είναι το μέλλον της ελληνικής γεωργίας και τι πρέπει να περιμένουμε από αυτή;
Το πρώτο είναι να εξασφαλίζει την διατροφική μας αυτάρκεια. Και γιατί βλέπετε να έχουμε μια επιμονή εδώ στην ΠΑΣΕΓΕΣ με αυτό το ζήτημα; Γιατί ξέρουμε τις παγκόσμιες ανάγκες γύρω από την διατροφή και έχουμε σοβαρές μελέτες για το πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση τις επόμενες δύο δεκαετίες. Ακόμα και λεφτά να έχεις δεν θα βρίσκεις εύκολα τρόφιμα.
Το δεύτερο είναι η προσφορά της σε όλη την αλυσίδα που ακολουθεί: στην απασχόληση, στις εξαγωγές, στην οικονομία γενικά. Και το τρίτο η περιβαλλοντική ισορροπία που μπορεί να εξασφαλίσει σε μια χώρα.
Πως μπορεί να συμβεί αυτό;
Να το δούμε πιο πρακτικά και όχι μαξιμαλιστικά και με ρομαντικές κορώνες. Δεν μπορεί να έχει μέλλον η γεωργία αν δεν λύσεις βασικά θέματα. Εγώ νομίζω δύο ζητήματα πρέπει να έχουν προτεραιότητα: το κτηματολόγιο και το νερό. Πρέπει να αποφύγουμε το λάθος που κάναμε παλιά, να βγαίνει ο υπουργός να λέει καλλιεργήστε εκείνο, κάντε το άλλο, ή αυτά που έκανε η Κοινότητα που έδινε επιδότηση άλλοτε να βάζουμε καπνά, άλλοτε να βάζουμε βαμβάκια, και μετά μας τράβαγε το χαλί κάτω από τα πόδια. Δουλειά της Πολιτείας είναι να εξασφαλίσει τις υποδομές. Τα μέσα δηλαδή με τα οποία θα βοηθηθεί ο παραγωγός να παράξει.
Ποια προβλήματα θα λυθούν με το κτηματολόγιο;
Με το κτηματολόγιο θα λυθούν βασικά θέματα. Πρέπει κάποτε να πούμε ότι αυτά τα εκατομμύρια στερέματα θα παραμείνουν δια παντός γεωργικά, αυτά θα μείνουν δασικά, τα άλλα θα μείνουν κτηνοτροφικά, τα άλλα θα είναι αστικά. Αυτός ο διαχωρισμός είναι απαραίτητος, ώστε να παγιωθούν οι χρήσεις γης. Μετά και οι αστοί οι οποίοι κατέχουν γεωργική γη θα χάσουν το ενδιαφέρον τους. Δεν θα έχει καμιά αξία για αυτούς να την κρατήσουν, που σημαίνει ότι θα έχουμε μια μορφή αναδασμού, με την αγροτική γη να πηγαίνει στα χέρια των επαγγελματιών αγροτών. Οπότε θα μεγαλώσουμε λίγο και τις εκμεταλλεύσεις που είναι και ένα από τα μεγάλα προβλήματά μας.
Και με το νερό;
Στην Ελλάδα καλλιεργούνται περίπου 40 εκατομμύρια στρέμματα, με μόνο τα 14 να αρδεύονται. Και αυτά με ιδιωτικές αντλήσεις και με κοινωφελή έργα τα οποία είναι περίπου της προηγούμενης πεντηκονταετίας.
Θεωρώ λοιπόν ότι με το ίδιο και λιγότερο νερό, από αυτό που καταναλώνουμε σήμερα για την γεωργία, μπορούμε να διπλασιάσουμε τις αρδευόμενες εκτάσεις και με χαμηλότερο κόστος. Γιατί όταν δεν έχουμε απώλειες στα δίκτυα, όταν κάνουμε σωστή χρήση με σύγχρονους τρόπους άρδευσης, σίγουρα θα έχουμε μια μεγάλη εξοικονόμηση και από πλευράς ποσότητας νερού, και από πλευράς κόστους για τον γεωργό. Οπότε ο τελευταίος δεν θα χρειάζεται να κάνει πανάκριβες ιδιωτικές επενδύσεις.
Το πολιτικό σύστημα έχει τις ίδιες προτεραιότητες;
Αν το προσέξετε το πολιτικό σύστημα όταν μιλά για την γεωργία, αναφέρει ότι πλήρωσε γρήγορα τις επιδοτήσεις, μιλάει για μια αφηρημένη καινοτομία για ποιότητα, για συμβολαιακή γεωργία. Δηλαδή το πολιτικό μας σύστημα μιλάει για γενικά ζητήματα τα οποία όμως δεν του ανήκουν ουσιαστικά ως πολιτικές. Περισσότερο θα έλεγα ότι αυτά ανήκουν στους ίδιους τους αγρότες, τους μεταποιητές, τους καταναλωτές. Ή αν θέλετε και στο τραπεζικό σύστημα το οποίο χρηματοδοτεί την γεωργία
Αυτό που πρέπει να προσέξει το κράτος, αν θέλουμε να πετύχουμε και τους στόχους, της συμβολαικής γεωργίας και όλα όσα λέει, είναι οι πολιτικές του σε ότι αφορά τη χρηματοδότηση των επενδύσεων, ώστε να μην διασπούν τον όγκο παραγωγής. Να το πω πρακτικά: για το ελαιόλαδο, που υπογράφουμε συμφωνίες με τους Κινέζους, τους Άραβες κλπ (έχουμε κάνει εμπορικά πρωτόκολλα με όλο τον κόσμο τα τελευταία 20 – 30 χρόνια) το μεγαλύτερο ποσοστό εξάγεται χύμα με βυτία. Γιατί αυτό; Γιατί με την πολιτική που ακολούθησε το κράτος δεκαετίες ολόκληρες, διέσπασε τον όγκο παραγωγής. Έχουμε δηλαδή 3-3,5 χιλιάδες ελαιοτριβεία, όταν δεν δικαιολογούνται πάνω από 200 στην Ελλάδα. Δηλαδή δουλέψαμε για την Ιταλική και την Γερμανική βιομηχανία. Δυστυχως για το λάδι ακολουθήσαμε το παλιό σύνθημα «κάθε πόλη και στάδιο κάθε χωριό και γυμναστήριο».
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα όταν πας να κουβεντιάσεις με μια σοβαρή Κινέζικη αλυσίδα να σου πει «θέλω 30.000 τόνους». Άντε βρες τους, όμως, ομογενοποιημένους, στην ίδια τιμή, από 3.500 διαφορετικά ελαιοτριβεία. Το ίδιο έγινε και στα ροδάκινα, και στα πορτοκάλια. Όπως έγινε και στον αμιγώς πρωτογενή τομέα. Αυτή την στιγμή φτάνουν σχέδια βελτίωσης για τρακτέρ. Δηλαδή έρχεσαι να πιστέψεις ότι η πολιτική πολλές φορές σχεδιάζεται από τους μελετητές κατ’ εντολήν των επιχειρήσεων που πουλάνε τα μηχανήματα. Δεν σχεδιάζεται πολιτική για να εξυπηρετήσει εθνικούς στόχους όπως είναι η διατροφική επάρκεια. Δεν είναι τυχαίο που η ΠΑΣΕΓΕΣ είναι σε αντιπαράθεση με τους γεωπόνους, τους μελετητές, τους κατασκευαστές, γιατί εμείς παλεύουμε τα τελευταία χρόνια για άλλα πράγματα. Για αυτά που θα έπρεπε να παλεύουμε εδώ και 20 – 30 χρόνια, για αυτά που θα έπρεπε να κλείνουμε τους δρόμους και όχι για να ζητάμε λίγα ευρώ επιδότηση.
Για ποιους λόγους, δηλαδή, θα έπρεπε να κλείνουν οι δρόμοι;
Για το κτηματολόγιο, για το νερό, για την κτηνοτροφία. Δικαιούται κάθε περιοχή να έχει άρδευση. Αυτό θα σήμαινε διπλασιασμό του πλούτου, του όγκου παραγωγής. Ο όγκος παραγωγής θα έδινε ζωή στην μεταποίηση, στις μεταφορές, στην συσκευασία, στη τεράστια αυτή αλυσίδα των τροφίμων με 30 – 40 επαγγέλματα.
Να δούμε πως θα συνυπάρξει η κτηνοτροφία με τα δάση, το περιβάλλον. Με την κτηνοτροφία χρόνια συμβαίνει αυτό το πράγμα, να γίνεται δηλαδή η κτηνοτροφική επένδυση και να πηγαίνει ο ελεύθερος οικιστής στα 150 μέτρα, να χτίζει σπίτι και μετά να διεκδικεί να φύγει η μονάδα. Να δώσουμε κίνητρα να φτιάξουμε σύγχρονες μονάδες να φύγουμε από τον τσίγκο και τη λαμαρίνα.
Αυτές κατά την άποψή μου είναι οι μεγάλες πολιτικές που μπορούν να εξυπηρετήσουν εθνικούς στόχους. Δεν είναι υπερβολή να πω ότι πέρα από τα δημοσιονομικά προβλήματα η ανεξαρτησία της χώρας εξαρτάται και από την διατροφή. Τι είναι η ανεξαρτησία μας; Διατροφή, ενέργεια, ντουφέκια και φάρμακα, τέσσερα πράγματα. Εμείς είμαστε εξαρτημένοι και για την διατροφή.
Ποιος είναι ο ρόλος των συνεταιρισμών σήμερα;
Ο ρόλος του συνεταιρισμού είναι να μπορέσει να απλώσει ένα δίχτυ προστασίας για τους μικρούς παραγωγούς. Να δημιουργήσει οικονομίες κλίμακος. Ο μικρός παραγωγός των 30 – 40 στρεμμάτων τι συμβόλαιο να κάνει με τις εμπορικές αλυσίδες; Πρέπει να μαζευτούνε 100 των 30 στρεμμάτων, να κάνουν μια μεγάλη εκμετάλλευση ώστε να μπορέσουν να κάνουν ένα μεγάλο συμβόλαιο. Είναι καθοριστικός ο ρόλος των συνεταιρισμών. Ποιών συνεταιρισμών όμως; Εκείνων όπου η παρέμβασή θα ξεκινά από τον σπόρο και θα φτάνει μέχρι το ράφι. Που θα είναι μια 100% ελεύθερη επιχείρηση και δεν έχει καμία σχέση με τον συνδικαλισμό.
Τι σας εμποδίζει να κάνετε τους συνεταιρισμούς έτσι;
Μας εμποδίζει το ολοκληρωτικό καθεστώς που υπάρχει στην χώρα μας από πολύ παλιά. Τον συνεταιρισμό ποτέ δεν τον είδαν ως ελεύθερη επιχείρηση. Αυτή την στιγμή μάλιστα έχουμε τον χειρότερο νόμο ολοκληρωτικής αντίληψης και κρατισμού. Είναι ο νόμος 4015 που τον ψήφισε ένας υπουργός ο οποίος θέλει να σώσει την ψυχή της κεντροαριστεράς, ο κύριος Σκανδαλίδης. Θυμώνω πάρα πολύ όταν τέτοιοι άνθρωποι, οι οποίοι δεν έχουν δουλέψει ποτέ στην ζωή τους, θέλουν να σώσουν και την Αριστερά. Η Αριστερά πάνω απ’ όλα σημαίνει εργασία. Ας πάψουν αυτοί οι άνθρωποι να βασανίζουν τον τόπο.
Αν μπορεί το κράτος να βοηθήσει τους αγρότες μορφωτικά βεβαίως το οφείλει αυτό το πράγμα. Αν όμως οι αγρότες θέλουν να συνεταιριστούν, αν θα τα καταφέρουν στην αγορά -και εμείς έχουμε τον τρόπο να τους δείξουμε- είναι δική τους δουλειά. Να πάρουν σωστά επαγγελματικά στελέχη να τα καταφέρουν. Και αν θέλουν οι αγρότες να έχουν συνεταιρισμό να βάλουν και το χέρι στην τσέπη να προσφέρουν την μερίδα τους, να συγκεντρωθεί κεφάλαιο.
Υπάρχει μια τάση να αμφισβητείται το σύνολο των θεσμών και μαζί η ΠΑΣΕΓΕΣ...
Αυτός είναι ένας σαφής στόχος της οικονομικής ολιγαρχίας του τόπου με το διαπλεκόμενο πολιτικό σύστημα. Θέλουν να καταργήσουν ότι είναι δημοκρατικό και ότι είναι κοινωνικό. Αυτή την στιγμή ψάχνουν κάποιοι για σκλάβους και τους είναι εμπόδιο η ΠΑΣΕΓΕΣ, η ΓΣΕΕ, η ΑΔΕΔΥ, ακόμα και η τοπική αυτοδιοίκηση. Και τι κάνουνε λοιπόν τα μεγάλα Μέσα επικοινωνίας τα οποία ελέγχονται από τους πολύ ισχυρούς; Δεν μιλούν για τον κοινωνικό χώρο και για τον θεσμό, αλλά επιλέγουν τον όποιον Καραμίχα που είναι ίσως ο πιο διεφθαρμένος, τον έχουν 10 – 15 μέρες στην επικαιρότητα, ώστε να χτυπάνε τους θεσμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πρόταση για σταμάτημα της χρηματοδότησης της ΠΑΣΕΓΕΣ;
Δεν νομίζω γιατί εμείς δεν χρηματοδοτούμαστε από τον κρατικό προϋπολογισμό. Χρηματοδοτούμαστε από τους αγρότες μέσω ΕΛΓΑ. Αυτοί οι οποίοι κινούν το θέμα είναι μια συγκεκριμένη ομάδα στο ΠΑΣΟΚ που έχει συμμαχήσει με μια ομάδα από την Νέα Δημοκρατία, και αντικειμενικός τους στόχος είναι να ελέγξουν τους συνεταιρισμούς, την ΠΑΣΕΓΕΣ, κ.λ.π. Αυτά τα λέω μετά λόγου γνώσεως και με ασφαλείς πληροφορίες. Επιθυμούν να ρίξουν την σημερινή διοίκηση, διότι προφανώς θέλουν την ΠΑΣΕΓΕΣ και το συνεταιριστικό κίνημα ένα εργαλείο στην προσωπική τους πολιτική ατζέντα και στην προσπάθειά τους αυτή δεν διστάζουν να οδηγήσουν στη διάλυση τους συνεταιρισμούς. Να ξέρουν όμως ότι δεν θα τα καταφέρουν.
Όμως σας χαρακτηρίζουν καρεκλοκένταυρους και κρατικοδίαιτους και χωρίς λόγο ύπαρξης, όταν γίνονταν τα μπλόκα.
Επειδή ξέρω και την φυσιογνωμία αυτών που είναι στα μπλόκα, είναι ότι πιο τυχάρπαστο υπάρχει στην ελληνική αγροτική οικονομία. Είναι άνθρωποι οι οποίοι συνήθως έχουνε ζήσει λαθραία, αν και μπορεί να υπάρχουν και κάποιοι λίγοι καλοί, οι οποίοι συνήθως εγκλωβίζονται και τους βάζουν μπροστά για να έχουν άλλοθι. Άνθρωποι που επάγγελμά τους ήταν η παράνομη επιδότηση και η παράνομη αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ, που κατά κύριο λόγο ήθελαν να κατοχυρωθούν ως παράγοντες και κομματάρχες στην περιοχή τους.
Έκαναν του κόσμου τις κινητοποιήσεις, κλείσανε τόσες φορές τους δρόμους, εάν είχανε λαό πίσω τους βεβαίως θα είχαν κάνει ένα δομημένο κίνημα. Αλλά ευκαιριακά και με την δύναμη των τρακτέρ, όχι του πλήθους των αγροτών, θελήσαν να παρουσιαστούν ως παράγοντες στον αγροτικό χώρο. Τους ξέρει κανείς τώρα; Που είναι, είδατε κανέναν να πάρει θέση με την κρίση; Μόνο η ΠΑΣΕΓΕΣ! Ούτε οι άλλες οργανώσεις, οι οποίες πλέον αποτελούν φαντάσματα, δεν έβγαλαν ούτε ένα δελτίο Τύπου.
Με τους χρεωμένους συνεταιρισμούς τι γίνεται;
Για όσους δεν μπορούν να αναδιαρθρώσουν τραπεζικά τα χρέη τους ας κλείσουν. Πολύ απλό, επιχειρήσεις είναι και τώρα νομίζω ότι είναι μάλλον καλή η συγκυρία, με το κομμάτι που εκκαθαρίζεται. Εδώ να ξεκαθαρίσω ότι ποτέ τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια δεν έχουμε ζητήσει διαγραφές χρεών, κ.λ.π. Αυτό το κεφάλαιο έχει κλείσει οριστικά για την ΠΑΣΕΓΕΣ. Το μόνο που ζητήσαμε, πριν φτιάξει αυτό το νομοθετικό έκτρωμα ο κ. Σκανδαλίδης, είναι να δωθούν απαλλαγές για τυχόν ασφαλιστικές και φορολογικές εκκρεμότητες στους αδρανείς συνεταιρισμούς, αυτούς που αποκαλούμε «σφραγίδες». Να τους δώσει κίνητρο, να τους διευκολύνει για να διαλυθούν.
Τι λέτε για τις εναλλακτικές καλλιέργειες;
Για μένα οι βασικοί κορμοί της γεωργίας μας θα πρέπει να είναι η κτηνοτροφία, οι εκτατικές καλλιέργειες – μέσα σε αυτές συμπεριλαμβάνω και τις ζωοτροφές– δηλαδή στάρια, κριθάρια, ζωοτροφές, όσπρια, η ελαιοκαλλιέργεια και τα οπωροκηπευτικά. Εδώ είναι τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Αρκεί αυτά να τα ομαδοποιούμε, να τους δίνουμε προστιθέμενη αξία. Και ένα μέρος αυτής της αξίας να μένει στον τόπο που παράγεται, είτε είναι απ’ ευθείας στον παραγωγό, είτε είναι στην μεταποίηση που θα δουλέψει συμπληρωματικά κάποιο μέλος από την οικογένεια. Εξαιρώ ακόμη και το βαμβάκι. Ξέρω ότι κάθε φορά που το λέω αυτό το πράγμα γίνεται ένας μικρός χαμός στις περιοχές που καλλιεργείται, αλλά δεν αποτελεί βασικό κορμό της οικονομίας. Εμείς τον κάναμε τεχνητά, γιατί από 300.000 στρέμματα περίπου που ήταν η παραδοσιακή μας καλλιέργεια πριν μπούμε στην τότε ΕΟΚ, το φτάσαμε 3 – 3,5 εκατομμύρια στρέμματα. Στις εναλλακτικές καλλιέργειες μπορεί να υπάρξουν κάποιες δυνατότητες, υπό πολύ ειδικές συνθήκες (και θέλει πολύ προσοχή), αλλά μιλάμε πάντα για πολύ μικρά μεγέθη. Δεν αποτελούν κορμό της γεωργίας της χώρας.
Υπάρχει λύση για τις αυξημένες τιμές των προϊόντων ;
Η λύση είναι να δούμε πως γίνεται η διακίνηση. Εμείς έχουμε προτείνει να γίνεται με ηλεκτρονικό παραγωγικό τιμολόγιο. Δηλαδή να μην υπάρχει η παραμικρή δυνατότητα νόθευσης του τρόπου διακίνησης των προϊόντων γιατί έτσι θα έχουμε και μια σωστή ιχνηλασιμότητα από πού προέρχεται το κάθε ένα. Υπάρχει δυνατότητα να λύσουμε όλα αυτά ζητήματα αν η Πολιτεία αποφασίσει να βάλει κανόνες στα δίκτυα λιανεμπορίου. Όταν πας να μπεις σε ένα ράφι μεγάλου δικτύου, σου ζητάνε ενοίκιο για το ράφι για να τοποθετηθείς. Αυτό δεν είναι εμπόριο πια, έτσι; Σου επιβάλλουνε προβολή, σου ζητάνε υπερτιμολόγηση και εκεί γίνεται βέβαια το μεγάλο πανηγύρι. Ενώ δηλαδή εσύ ξεκινάς να πουλήσεις τα πορτοκάλια 30 λεπτά σου λέει «θα τα βάλεις 1 ευρώ αλλά τα 70 θα μου τα βάλεις επιστροφή, θα κόψεις πιστωτικό τιμολόγιο».
Μερικές φορές μου δημιουργείται η αίσθηση ότι τα πολιτικά πρόσωπα τοποθετούνται στα αρμόδια υπουργεία από τα δίκτυα λιανεμπορίου. Είμαι 30 χρόνια στο κουρμπέτι, πες με υπερβολικό, αλλά αυτή η εντύπωση μου δημιουργείται...
Η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει πρόταση για τη νέα ΚΑΠ;
Η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει κάνει μελέτη την οποία θα δημοσιοποιήσει. Αλλά να θυμίσω ότι και για τις προηγούμενες μεταρρυθμίσεις της ΚΑΠ μόνο τα κείμενα της ΠΑΣΕΓΕΣ υπάρχουν, που έχουν γραφεί από το επιστημονικό της προσωπικό, τα στελέχη της στις Βρυξέλες κ.λπ. Εμείς βγάλαμε μελέτη για τα ενεργειακά φυτά και προλάβαμε και σώσαμε πολλούς αγρότες από το να μπλέξουν. Εμείς βγάλαμε μελέτη για τα προβλήματα που υπάρχουν στον ΟΓΑ και δείξαμε ότι δεν έχει βιωσιμότητα. Εμείς βγάλαμε μελέτη για το νερό, πως πρέπει να γίνεται η διαχείριση για να έχουμε νερό σε αυτό τον τόπο.
(Αναδημοσίευση από το περιοδικό ΑΓΡΟTERRA της εφημερίδας ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ)
www.paseges.gr
