03/01/2013 - 01:43 μμ
Έντονες αντιπαραθέσεις και μικρά βήματα προόδου χαρακτήρισαν για το 2012 τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Κι ενώ μπήκαμε στο 2013, ο στόχος να τεθεί η νέα ΚΑΠ σε εφαρμογή από την επόμενη χρονιά φαντάζει όλο και πιο ανέφικτος, έχοντας πλέον αμφισβητηθεί ακόμη κι από επίσημα χείλη.
Κι
όμως, όταν παρουσίασε τις προτάσεις της η Κομισιόν, τον Οκτώβριο του
2011 επικρατούσε διαφορετικό κλίμα αισιοδοξίας. Η νέα ΚΑΠ θα
ανταποκρινόταν σε φιλόδοξους στόχους: να στηρίξει την παραγωγή σε όλη
την έκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δίνοντας ταυτόχρονα έμφαση στην
προστασία του περιβάλλοντος και ενισχύοντας το εισόδημα των αγροτών.
Και ενώ κανείς δεν αμφισβητεί τους στόχους αυτούς, το πώς θα επιτευχθούν αποτελεί μέχρι σήμερα αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης. Από την αρχή διαφάνηκαν οι διαχωριστικές γραμμές: ανάμεσα στα παλιά κράτη μέλη που επιθυμούν να διατηρήσουν την προνομιακή μεταχείριση των αγροτών τους και στα νέα κράτη μέλη, που ζητούν εξίσωση των ενισχύσεων. Ανάμεσα στις βόρειες χώρες που δίνουν μεγαλύτερο βάρος στην έρευνα και την ανταγωνιστικότητα, και τις χώρες της περιφέρειας που είναι «εξαρτημένες» από τις άμεσες ενισχύσεις. Ανάμεσα όσους ζητούν απελευθέρωση των αγορών και αυτές που προτιμούν να υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας.
Ποτέ δεν ήταν εύκολη υπόθεση η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, της πολιτικής που παραδοσιακά δαπανά πάνω από το 40% του προϋπολογισμού της Ε.Ε. Αυτή τη φορά όμως είναι ακόμα δυσκολότερη, καθώς στις ήδη δύσκολες διαπραγματεύσεις ήρθε να ρίξει τη σκιά της η οικονομική κρίση. Λεφτά δεν υπάρχουν και το κάθε κράτος οχυρώνεται πίσω από τα στενά του συμφέροντα. Έτσι έχουμε φτάσει ένα χρόνο πριν τον Ιανουάριο του 2014 και δεν γνωρίζουμε το βασικότερο: τι «προίκα» θα έχει η νέα ΚΑΠ.
Παρά τις τεράστιες εκκρεμότητες που παραμένουν, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο οι 27 έχουν σημειώσει πρόοδο σε σειρά θεμάτων, όπως το πώς θα ενισχυθούν οι μικρές εκμεταλλεύσεις, πώς θα γίνει η εσωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων, πώς θα οριοθετηθούν οι μειονεκτικές περιοχές πώς θα στηριχθούν οι νέοι παραγωγοί, και τι θα γίνει με τη ρύθμιση της αγοράς γάλακτος και οίνου.
Ο χρόνος όμως πιέζει και οι 27 θα πρέπει άμεσα καταλήξουν στις τελικές ρυθμίσεις για την κάθε λεπτομέρεια της νέας ΚΑΠ. Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μη γίνουν εκπτώσεις λόγω έλλειψης χρόνου ή χρημάτων.
Και ενώ κανείς δεν αμφισβητεί τους στόχους αυτούς, το πώς θα επιτευχθούν αποτελεί μέχρι σήμερα αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης. Από την αρχή διαφάνηκαν οι διαχωριστικές γραμμές: ανάμεσα στα παλιά κράτη μέλη που επιθυμούν να διατηρήσουν την προνομιακή μεταχείριση των αγροτών τους και στα νέα κράτη μέλη, που ζητούν εξίσωση των ενισχύσεων. Ανάμεσα στις βόρειες χώρες που δίνουν μεγαλύτερο βάρος στην έρευνα και την ανταγωνιστικότητα, και τις χώρες της περιφέρειας που είναι «εξαρτημένες» από τις άμεσες ενισχύσεις. Ανάμεσα όσους ζητούν απελευθέρωση των αγορών και αυτές που προτιμούν να υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας.
Ποτέ δεν ήταν εύκολη υπόθεση η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, της πολιτικής που παραδοσιακά δαπανά πάνω από το 40% του προϋπολογισμού της Ε.Ε. Αυτή τη φορά όμως είναι ακόμα δυσκολότερη, καθώς στις ήδη δύσκολες διαπραγματεύσεις ήρθε να ρίξει τη σκιά της η οικονομική κρίση. Λεφτά δεν υπάρχουν και το κάθε κράτος οχυρώνεται πίσω από τα στενά του συμφέροντα. Έτσι έχουμε φτάσει ένα χρόνο πριν τον Ιανουάριο του 2014 και δεν γνωρίζουμε το βασικότερο: τι «προίκα» θα έχει η νέα ΚΑΠ.
Παρά τις τεράστιες εκκρεμότητες που παραμένουν, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο οι 27 έχουν σημειώσει πρόοδο σε σειρά θεμάτων, όπως το πώς θα ενισχυθούν οι μικρές εκμεταλλεύσεις, πώς θα γίνει η εσωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων, πώς θα οριοθετηθούν οι μειονεκτικές περιοχές πώς θα στηριχθούν οι νέοι παραγωγοί, και τι θα γίνει με τη ρύθμιση της αγοράς γάλακτος και οίνου.
Ο χρόνος όμως πιέζει και οι 27 θα πρέπει άμεσα καταλήξουν στις τελικές ρυθμίσεις για την κάθε λεπτομέρεια της νέας ΚΑΠ. Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μη γίνουν εκπτώσεις λόγω έλλειψης χρόνου ή χρημάτων.
