Η ορτανσία κατάγεται από την Ιαπωνία και ανήκει στην οικογένεια των σαξιφραγκοειδών (Hydrangeaceae), αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά και αγαπημένα διακοσμητικά φυτά των νοικοκυριών που μπορεί να διατηρείται σε γλάστρες ή σε γόνιμο έδαφος. Το φυτό της ορτανσίας είναι ένας εντυπωσιακός θάμνος ενός μέτρου ύψος περίπου με μεγάλα οδοντωτά φύλλα σχήματος οβάλ.
Το φθινόπωρο το φύλλωμα πέφτει και τότε λαμβάνει κοκκινωπές και χάλκινες αποχρώσεις. Οι κλασικές αποχρώσεις των ανθέων έχουν χρώμα μπλε, ροζ, κόκκινα ή λευκό. Σε μεγάλο βαθμό το χρώμα των ανθέων επηρεάζεται από την οξύτητα του εδάφους. Αυτό δεν ισχύει για τις ορτανσίες με λευκά άνθη οι οποίες δεν μπορούν να αλλάξουν χρώμα, τα άνθη τους θα είναι πάντα λευκά.
Φωτισμός – Θερμοκρασία
Η ορτανσία είναι φυτό ανοιξιάτικο το οποίο έχει συνδυαστεί με το Πάσχα και την γιορτή της μητέρας αφού η ανθοφορία διαρκεί από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Προτιμά τα ημισκιερά μέρη ή τα φωτεινά χωρίς άμεση έκθεση στον ήλιο. Η άμεση έκθεση στο ηλιακό φως μπορεί να είναι η αιτία τα άνθη να μαραίνονται γρηγορότερα και τα φύλλα να καψαλίζονται. Συχνά συναντούμε ορτανσίες φυτεμένες στις βόρειες πλευρές των σπιτιών γιατί είναι δροσερές και σκιερές.
Έδαφος – πότισμα
Η ορτανσία φυτεύεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε έδαφος εμπλουτισμένο με οργανικό λίπασμα. Το πότισμα θα πρέπει να είναι γενναιόδωρο και τακτικό κυρίως την άνοιξη και το καλοκαίρι, το έδαφος θα πρέπει να αφήνεται να στραγγίζει ανάμεσα στα ποτίσματα.
Κλάδεμα
Τα πρώτα τρία χρόνια, οι ορτανσίες δεν κλαδεύονται, αρκεί να αφαιρούνται τα ξερά κλαδιά και άνθη στο τέλος του χειμώνα. Έπειτα κλαδεύονται στην βάση τα κλαδιά 2-3 ετών για να ευνοείται η εμφάνιση νέων βλαστών. Αρχικά αφαιρούμε τους γερασμένους βλαστούς και μετά τους πιο αδύναμους που βρίσκονται στο εσωτερικό του φυτού και φαίνεται πως δεν θα ανθοφορήσουν. Κατά το κλάδεμα αφήνουμε μόνο δύο φύλλα σε κάθε κλαδί. Σκοπός μας με το κλάδεμα, είναι ότι πρέπει να δείχνει το φυτό συμμετρικό.
Λίπανση
Το καλοκαίρι και την άνοιξη το φυτό θα πρέπει να λιπαίνεται τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα με ειδικά προϊόντα.
Πολλαπλασιασμός
Η ορτανσία πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα μήκους 10-15 εκ. που κόβονται από τον Αύγουστο έως τον Σεπτέμβριο. Σε ουδέτερο έδαφος οι ορτανσίες παίρνουν διάφορες αποχρώσεις.
Πως ελέγχουμε το χρώμα των ανθέων;
Μπλε άνθη
Η ορτανσία αποκτά μπλε άνθη όταν το pH του εδάφους είναι όξινο (περίπου 4,5-5) και το φυτό δεν μπορεί απορροφήσει ιόντα φωσφόρου. Για αυτό το λόγο το φώσφορο δεν προστίθεται στο έδαφος όταν οι ορτανσίες θέλουμε να έχουν μπλε άνθη. Προκειμένου τα φυτά να έχουν μπλε άνθη λιπαίνονται με όξινα λιπάσματα αζώτου, όπως είναι το θειικό αμμώνιο και το νιτρικό αμμώνιο. Επίσης, παρέχεται κάλιο από χλωρίδιο του καλίου ή θειικό κάλιο. Στην περίπτωση που τα άνθη δεν έχουν καθαρό μπλε χρώμα όταν παρέχεται η κατάλληλη λίπανση και το ιδανικό pH, τότε προστίθεται θειικό αργίλιο.
Ροζ άνθη
Τα καλύτερα ροζ χρώματα αναπτύσσονται όταν το pH είναι ανάμεσα στο 6,2 και στο 6,5. Σε αυτή την περίπτωση το φώσφορο προστίθεται στο έδαφος. Τα άνθη έχουν σκούρο ροζ χρώμα όταν μικρές ποσότητες αργιλίου απορροφώνται από τα φυτά. Στις ορτανσίες με ροζ και λευκά άνθη χρησιμοποιούνται λιπάσματα με υψηλή περιεκτικότητα σε φωσφόρο.
Ασθένειες και συμπτώματα
- Σε περίπτωση που οι άκρες των φύλλων σκουραίνουν και καφετιάζουν, τότε μπορεί να υπάρχουν αρκετά άλατα στο νερό άρδευσης (προτείνετε να χρησιμοποιείται το βρόχινο νερό), στην έλλειψη νερού ή σε υπερβολική εφαρμογή σκευασμάτων με χηλικό σίδηρο.
- Το κιτρίνισμα των νεαρών φύλλων (χλώρωση) οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου.
- Φύλλα με στρώση λευκής σκόνης υποφέρουν από ωίδιο ή λευκή σήψη και ακολουθείται αγωγή με βάση το χαλκό λη με ένα ειδικό ωιδιοκτόνο.
- Φύλλα υγρά και με καφετί στίγματα είναι προσβεβλημένα από βοτρύτη ή υγρή μούχλα, συνίσταται η αφαίρεση των προσβεβλημένων φύλλων, η χρήση ειδικών μυκητοκτόνων καθώς επίσης και το σταμάτημα της αζωτούχου λίπανσης.
Έντομα και συμπτώματα
- Σε περίπτωση ύπαρξης φύλλων που αδυνατίζουν και αποικιών μικρών εντόμων στα άκρα των βλαστών τότε το φυτό έχει μελίγκρα και συνίσταται η χρήση ειδικού εντομοκτόνου.
- Για την εμφάνιση γκρίζων φύλλων και νηματοειδών υπολειμμάτων στην κάτω όψη ευθύνεται ο τετράνυχος. Για την αντιμετώπιση του συνίσταται η αφαίρεση των προσβεβλημένων φύλλων και ο ψεκασμός του φυτού με νερό. Αν το πρόβλημα δεν λυθεί συνίσταται η χρήση ειδικού σπρέι ακαρεοκτόνου σε όλο το φύλλωμα.
Αγγελική Καρούτσου
Γεωπόνος
Email : aggeliki187@hotmail.com
Βιβλιογραφία :
Ανθοκηπευτικές Καλλιέργειες, Επιχειρηματική ανθοκομία II James W. Boodley, 2η Έκδοση Εκδόσεις ¨ΙΩΝ¨ 1999.
Ιστοσελίδες :
- http://www.leroymerlin.gr/prints/el/Hydrangea_macrophylla.pdf
- http://diytv.gr/fyta/136-ortansia-kallwpistiko-fyto-kladema-potisma.html
- http://www.valentine.gr/hydrangea_gr.php