Έκθεση που έδωσε στην δημοσιότητα την
Τρίτη 26 Νοεμβρίου το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) αποκαλύπτει ότι
δεν υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία στα κράτη μέλη όσον αφορά την
αναγκαιότητα ή τον ενδεδειγμένο χαρακτήρα των μέτρων που θεσπίστηκαν
βάσει του άρθρου 68.
Όταν, το 2003, θεσπίστηκε το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης, δόθηκε στα
κράτη μέλη η δυνατότητα να διατηρήσουν έως και το 10 % των ανώτατων
εθνικών ορίων τους στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ),
προκειμένου να χορηγούν ειδική στήριξη και, ιδίως, να συνεχίσουν να
εφαρμόζουν ορισμένα μέτρα στήριξης των γεωργών τα οποία συνδέονται με
την παραγωγή. Αυτή η ειδική στήριξη διευρύνθηκε με το άρθρο 68 του
κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009, με το οποίο αυξήθηκε ο αριθμός των στόχων
ή των δραστηριοτήτων για τις οποίες ήταν δυνατή η χορήγηση ενίσχυσης.
Εικοσιτέσσερα κράτη μέλη αποφάσισαν να αξιοποιήσουν τη δυνατότητα που
προσφέρει το άρθρο 68, μέσω ενός μωσαϊκού 113 μέτρων άκρως διαφορετικών
μεταξύ τους. Για την περίοδο 2010-2013, διατέθηκαν συνολικά πιστώσεις
ύψους 6,4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο έλεγχος διενεργήθηκε στις υπηρεσίες
της Επιτροπής, καθώς και σε τέσσερα κράτη μέλη στα οποία αντιστοιχεί το
70 % περίπου των πιστώσεων του προϋπολογισμού για τα μέτρα αυτά. Για τα
εν λόγω μέτρα είχαν διατεθεί 2.686 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο
2010-2013, ποσό που αντιστοιχεί σε λίγο περισσότερο από το 40 % του
συνολικού προϋπολογισμού για το άρθρο 68.
Με τον έλεγχο διαπιστώθηκε ότι το πλαίσιο που θεσπίστηκε προκειμένου να
διασφαλίζεται ότι τέτοιου είδους στήριξη θα παρεχόταν μόνον σε σαφώς
καθορισμένες περιπτώσεις δεν είναι επαρκές. Η αιτιολόγηση των
περιπτώσεων αυτών εκφεύγει σχεδόν εντελώς του ελέγχου της Επιτροπής και
τα κράτη μέλη διαθέτουν ευρεία διακριτική ευχέρεια όσον αφορά τη θέσπιση
ενισχύσεων αυτού του είδους. Στις περισσότερες περιπτώσεις η Επιτροπή
δεν μπορεί να προβεί σε νομικώς δεσμευτικές ενέργειες, ενώ η μόνη
υποχρέωση που υπέχουν τα κράτη μέλη είναι να της γνωστοποιούν τις
αποφάσεις τους. Ως εκ τούτου, η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 68 δεν
ήταν πάντοτε απόλυτα ευθυγραμμισμένη με την ΚΓΠ και δεν υπήρχαν επαρκή
αποδεικτικά στοιχεία ότι τα μέτρα που θεσπίστηκαν στο πλαίσιο του άρθρου
68 είναι αναγκαία ή ενδεδειγμένα από την άποψη της αναγκαιότητας της
θέσπισής τους, της αποτελεσματικότητάς τους και του ύψους των
ενισχύσεων.
Οι συστάσεις
Στην ειδική έκθεση (αριθ. 10/2013) με τίτλο «Κοινή γεωργική πολιτική:
Σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε ορθά η ειδική στήριξη που χορηγείται βάσει
του άρθρου 68 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου;», το ΕΕΣ
εξέτασε κατά πόσον η θέσπιση της στήριξης που προβλέπει το άρθρο 68 και
ο τρόπος με τον οποίο αυτή εφαρμόστηκε το 2010 και το 2011 (μηχανισμοί
διαχείρισης και ελέγχου) είναι συνεπείς προς την κοινή γεωργική πολιτική
(ΚΓΠ) και εάν η στήριξη είναι αναγκαία, ενδεδειγμένη και εφαρμόζεται σε
συνδυασμό με ένα ικανοποιητικό σύστημα ελέγχου.
Ο έλεγχος διενεργήθηκε στις υπηρεσίες της Επιτροπής, καθώς και στην
Ελλάδα, την Ισπανία (Aragón, Γαλικία, Castilla la Mancha), τη Γαλλία και
την Ιταλία (Emilia Romagna, Lazio), κράτη μέλη στα οποία αντιστοιχεί το
68 % των πιστώσεων του προϋπολογισμού για την περίοδο 2010-2013 και το
73 % των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό δαπανών για τα δύο πρώτα έτη.
Οι εργασίες επικεντρώθηκαν σε 13 μέτρα που επελέγησαν: ενίσχυση για τον
σκληρό σίτο (Ελλάδα), ενίσχυση για την εκτροφή αιγοπροβάτων σε
μειονεκτικές περιοχές (Ελλάδα), νέα δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης σε
μειονεκτικές ή ορεινές περιοχές (Ελλάδα), ενίσχυση για αμειψισπορά σε μη
αρδευόμενες περιοχές (Ισπανία), ενίσχυση για τον γαλακτοκομικό τομέα σε
μειονεκτικές περιοχές (Ισπανία), ενίσχυση για πρόβειο και αίγειο κρέας
(Ισπανία), πρόσθετη ενίσχυση για πρωτεϊνούχες καλλιέργειες (Γαλλία),
ενίσχυση για τη συνέχιση της βιολογικής καλλιέργειας (Γαλλία), ενίσχυση
για την εκτροφή αιγοπροβάτων (Γαλλία), ασφάλιση καλλιεργειών (Γαλλία),
αμειψισπορά (Ιταλία), βελτίωση της ποιότητας των γεωργικών προϊόντων
στον τομέα των βοοειδών (Ιταλία) και ασφάλιση (Ιταλία).
Επιπλέον των αδυναμιών που επισημάνθηκαν ανωτέρω, με τον έλεγχο
διαπιστώθηκε ότι η υλοποίηση των μέτρων στήριξης βάσει του άρθρου 68
εμφανίζει διάφορες ανεπάρκειες, όπως αδυναμίες στα διοικητικά και
ελεγκτικά συστήματα που αναπτύχθηκαν για τη διασφάλιση της ορθής
εφαρμογής των υφιστάμενων μέτρων. Το ίδιο ισχύει για τα συστήματα
διαχείρισης, τους διοικητικούς ελέγχους και τους επιτόπιους ελέγχους, σε
ορισμένες περιπτώσεις παρά την ήδη αυξημένη διαχειριστική και ελεγκτική
επιβάρυνση. Οι ανεπάρκειες αυτές, καθώς και άλλες που αναφέρονται στην
έκθεση, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο της νέας ΚΓΠ, που
προβλέπει τη διατήρηση της ειδικής στήριξης υπό τη μορφή συνδεδεμένων
ενισχύσεων.
Βάσει των διαπιστώσεών του, το ΕΕΣ διατυπώνει τις εξής κύριες συστάσεις:
-Η ειδική στήριξη για ορισμένες γεωργικές δραστηριότητες πρέπει να
βασίζεται σε στενή ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 68 και η χορήγηση
αυτής της συνδεδεμένης στήριξης πρέπει να αιτιολογείται δεόντως στην
Επιτροπή και να ελέγχεται από αυτή.
-Η Επιτροπή, προκειμένου να ανταποκριθεί στην τελική ευθύνη που υπέχει
στο πλαίσιο του συστήματος της επιμερισμένης διαχείρισης, πρέπει να
διαδραματίζει ενεργότερο ρόλο στον καθορισμό των κριτηρίων που διέπουν
την υλοποίηση των μέτρων.
-Τα κράτη μέλη πρέπει να υποχρεούνται να καταδεικνύουν ότι κάθε μέτρο
ειδικής στήριξης που προτίθενται να θεσπίσουν είναι αναγκαίο (από την
άποψη της αναγκαιότητας της θέσπισής τους και της προστιθέμενης αξίας
μιας προσέγγισης βασισμένης σε παρεκκλίσεις), ενδεδειγμένο (όσον αφορά
τους μηχανισμούς εφαρμογής, τα κριτήρια ανάθεσης και το ύψος της
ενίσχυσης) και ότι πληροί τα κριτήρια της χρηστής δημοσιονομικής
διαχείρισης.
πηγη: www.paseges.gr
