Αγγειόσπερμο,
δικότυλο και μεγάλης οικονομικής σημασίας φυτό η φράουλα ανήκει
στηνοικογένεια των Ροδοειδών(Rosaceae) με 15 περίπου είδη ιθαγενή των
βόρειων εύκρατωνπεριοχών. Κατά πάσα πιθανότητα η καταγωγή της είναι από
τη Χιλή. Η φράουλα είναι πολυετές και μονοετές, έρπον κυρίως αλλά και
αναρριχώμενο ποώδες φυτό με τριχωτά σύνθετα φύλλα που αποτελούνται από 3
φυλλάρια που τα περιθώρια τους είναι πριονωτά.
Τα
άνθη της είναι λευκά, μονογενή ή και ερμαφρόδιτα και φύονται σε μικρές
ταξιανθίες που ξεκινούν από τις μασχάλες των φύλλων. Όσο ο χρόνος
περνάει οι ρίζες του φυτού γίνονται ξυλώδεις και αναπτύσσονται
παραφυάδες που ριζώνουν αναπτύσσοντας νέα φυτά. Ο εδώδιμος καρπός της
φράουλας δεν είναι καρπός με τη βοτανική έννοια του όρου.
Χαρακτηρίζεται
σύνθετος ψευδοκαρπός και αποτελείται από μια διογκωμένη ανθοδόχη που
έχει στην επιφάνεια της πολλά μικρά σπόρια(ή σπέρματα ή αχαίνια).
Η
καλλιέργεια της φράουλας είναι αρκετά εύκολη. Ιδιαίτερα γνωστή στην
Ελλάδα είναι η ευρωπαϊκή φράουλα που βρίσκεται και αυτοφυής σε λοφώδεις
και δασώδεις περιοχές. Ο καρπός της άγριας αυτής φράουλας είναι μικρός,
εξαιρετικά γλυκός και νόστιμος.
Από
τις πάμπολλες ποικιλίες φράουλας είναι άξιο να αναφερθούν οι Tiega και
Gorella: Η πρώτη είναι μεσοπρώιμη ποικιλία με μεγάλο καρπό, ζωηρού
χρώματος και με σκληρή χυμώδη σάρκα, φυτό με μεγάλη απόδοση που
καλλιεργείται περισσότερο από κάθε άλλη ποικιλία φράουλας στην Ελλάδα. Η
Gorella είναι μεσοπρώιμη ποικιλία, μεγαλόκαρπη με σκληρή, γλυκιά,
χυμώδη σάρκα με πολύ καλή αντοχή στις μεταφορές. Οι φράουλες είναι ένα
σχετικά εύκολο να καλλιεργηθεί φρούτο, που θα ανταμείψει τον ερασιτέχνη
καλλιεργητή. Βέβαια οι τεχνικές επιβάλλουν ιδιαίτερη προσοχή. Μπορεί να
καλλιεργηθεί στον κήπο, στο μπαλκόνι ή ακόμη και μέσα στο σπίτι! Οι
φράουλες πολλαπλασιάζονται με σπόρους ή με έτοιμα σπορόφυτα και με
παραφυάδες (στόλωνες).
Εάν ο πολλαπλασιασμός γίνει με σπόρους θα πρέπει να τοποθετηθούν στο ψυγείο για 4 εβδομάδες πριν φυτευτούν. Ειδάλλως οι σπόροι δε θα βλαστήσουν.
Μετά
από 4 εβδομάδες εγκλιματίζονται σε θερμοκρασία δωματίου και όταν
ολοκληρωθεί η απόψυξη, είναι έτοιμοι για φύτεμα. Οι σπόροι φυτεύονται σε
δίσκους σπορείων, αυγοθήκες, πλαστικά ποτήρια. Το χώμα μέσα στο οποίο
θα φυτευτούν οι σπόροι, θα πρέπει να είναι ελαφρύ. Οι φράουλες προτιμούν
το χαλαρό και αραιό χώμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κομπόστ, ειδικό
μείγμα για σπορόφυτα ή συνδυασμός των παραπάνω.
Τοποθετείται
το φυτώριο με τους σπόρους φράουλας σε ένα μέρος που το βλέπει ήλιος
για τουλάχιστον 6 με 8 ώρες την ημέρα, ή χρησιμοποιείται τεχνητό φως.
Όταν οι σπόροι βλαστήσουν μπορούν να μεταφυτευτούν τα σπορόφυτα στην
τελική τους θέση στον κήπο ή σε γλάστρες. Γενικά ο πολλαπλασιασμός με
σπόρο χρησιμοποιείται μόνο στο εργαστήριο από βελτιωτές - επιστήμονες
για τη δημιουργία κάποιας καινούριας ποικιλίας( υβριδίου), καθώς το
άνθος της κάθε ποικιλίας μπορεί εύκολα να επικονιαστεί και από γύρη
διαφορετικής ποικιλίας με αποτέλεσμα το νέο φυτό να διαφέρει από την
αρχική ποικιλία.
Εάν
ο πολλαπλασιασμός γίνει με στόλωνες, όπως συμβαίνει στη γεωργική πράξη
συνηθέστερα, διαχωρίζεται το φυτό σε μικρά κομμάτια(μοσχεύματα
παραφυάδες – στόλωνες) και ακολουθεί η μεταφύτευσή τους στην οριστική
θέση. Ο αριθμός των στολώνων που σχηματίζονται σε κάθε φυτό εξαρτάται
από τη χρησιμοποιούμενη ποικιλία και από τις κλιματολογικές συνθήκες.
Κατάλληλες συνθήκες καλλιέργειας φράουλας
- Χώμα: Οι φράουλες θέλουν αραιό καλά αποστραγγισμένο χώμα. Μπορούν να προσαρμοστούν σε ποικιλίες χωμάτων. Το ιδανικό pH είναι μεταξύ 5,8 και 6,2. Δεν φυτεύονται φραουλιές σε μέρος που προηγουμένως είχαν καλλιεργηθεί τομάτες, πατάτες, πιπεριές ή μελιτζάνες. Αυτό γιατί υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης ασθενειών. Εμπλουτισμός στο χώμα συνίσταται με compost ή άλλα οργανικά λιπάσματα. Το χειμώνα, οφείλουμε να προστατέψουμε τις ρίζες ρίχνοντας στην επιφάνεια του εδάφους άχυρο ή οργανική ύλη (κομμένα χόρτα, φύλλα, κ.λπ.).
Δεν
χρειάζεται σχεδόν καθόλου λίπασμα. Κάτι που αυτόματα μειώνει τις
εισροές. Όταν η φράουλα καλλιεργείται σε πλούσια εδάφη τότε δεν έχει
ανάγκη από λίπανση. Γενικά για μια καλή παραγωγή σε καρπούς, το έδαφος
θα πρέπει να είναι εφοδιασμένο με 6kg διαθέσιμου P (P2Ο5) και 25kg σε
διαθέσιμο K (K2Ο). Το άζωτο έχει ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη του
φυτού, καθώς έλλειψη του στοιχείου οδηγεί σε φτωχή ανάπτυξη στολώνων,
ενώ υπερβολική ποσότητα αζωτούχου λίπανσης οδηγεί σε ζωηρή βλάστηση εις
βάρος όμως της παραγωγής.
Στο τέλος
του χειμώνα ή αρχές της άνοιξης προσθέτουμε κυρίως λίπανση που είναι
πλούσια σε άζωτο λόγω των μεγαλύτερων αναγκών των φυτών σε άζωτο για
βλαστική ανάπτυξη.
Ήλιος: Το φυτό θα πρέπει να βρίσκεται σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος τουλάχιστον 6-8 ώρες την ημέρα. Αν έχει φυτευτεί μέσα στο σπίτι, τότε θα πρέπει να είναι κοντά σε παράθυρο που το βλέπει ο ήλιος 6-8 ώρες την ημέρα ή να χρησιμοποιείται τεχνητός φωτισμός για 6-8 ώρες την ημέρα.
Ήλιος: Το φυτό θα πρέπει να βρίσκεται σε μέρος που το βλέπει ο ήλιος τουλάχιστον 6-8 ώρες την ημέρα. Αν έχει φυτευτεί μέσα στο σπίτι, τότε θα πρέπει να είναι κοντά σε παράθυρο που το βλέπει ο ήλιος 6-8 ώρες την ημέρα ή να χρησιμοποιείται τεχνητός φωτισμός για 6-8 ώρες την ημέρα.
- Πότισμα-Νερό: Οι φραουλιές έχουν ρηχό ριζικό σύστημα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ποτίζονται τακτικά. Αν τα φυτά έχουν πολύ μικρά φύλλα ή δεν παράγουν πολλές φράουλες, είναι ένδειξη έλλειψης νερού. Χρειάζεται πότισμα ώστε το χώμα να είναι πάντα υγρό αλλά όχι μουσκεμένο. Ενδείκνυται το ράντισμα και η τεχνητή βροχή. Πολλές βροχές όμως μπορούν να προκαλέσουν σάπισμα των καρπών. Η άρδευση έχει ιδιαίτερη σημασία κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης της καλλιέργειας. Αρχικά, τις πρώτες ημέρες από τη φύτευση, εφαρμόζεται ένα πλούσιο πότισμα για τη ψύξη των φυτών, ενώ στη συνέχεια η άρδευση πραγματοποιείται με τη βοήθεια της σταγόνας.
- Θερμοκρασία: Οι φράουλες δεν αγαπούν τα πολύ ζεστά κλίματα και τις υψηλές θερμοκρασίες. Το ιδανικό εύρος θερμοκρασιών για τις φράουλες είναι μεταξύ 18 και 30 βαθμών Κελσίου. Αντέχει στις χειμερινές χαμηλές θερμοκρασίες, όμως μία απότομη αλλαγή θερμοκρασίας ή ένας παγετός την άνοιξη μπορεί να βλάψει το φυτό
Η
φύτευση των φυτών μπορεί να γίνει το φθινόπωρο ή χειμώνα με φρέσκα φυτά
ή το καλοκαίρι με φυτά ψυγείου. Στην πρώτη περίπτωση τα φυτά φυτεύονται
στο χωράφι τέλη Οκτωβρίου με μέσα Νοεμβρίου.
Βασική
προϋπόθεση για την επιτυχία της καλλιέργειας είναι η σκληραγώγηση των
φυτών. Δηλαδή να χρησιμοποιηθούν ώριμα φυτά. Η σκληραγώγηση
επιτυγχάνεται με φυσικό ψύχος, περιορισμό της άρδευσης και της εφαρμογής
λιπάνσεων. Στη δεύτερη περίπτωση, η φύτευση γίνεται τους μήνες Ιούλιο –
Αύγουστο. Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της καλλιέργειας είναι τα
συχνά ποτίσματα των φυτών. Ακολούθως οι σχηματιζόμενες ταξιανθίες ή οι
σχηματιζόμενοι στόλωνες πρέπει να αφαιρούνται. Εάν τα φυτά είναι καλά
αναπτυγμένα κατά τη διάρκεια της φύτευσης τότε μπορούμε να αφήσουμε
μικρό αριθμό ταξιανθιών να αναπτυχθεί σε καρπούς. Η καλλιέργεια μπορεί
να διαρκέσει 1, 2, 3 ή περισσότερα χρόνια ανάλογα με την επιλεγόμενη
μέθοδο φύτευσης.
Χρήστος Απ. Κρικέλας
Γεωπόνος Msc ΓΠΑ
Email : christoskrikelas@yahoo.com
Χρήστος Απ. Κρικέλας
Γεωπόνος Msc ΓΠΑ
Email : christoskrikelas@yahoo.com
Ιστοσελίδες για τις Φωτογραφίες :
http://www.famagusta-news.com
http://trans.kathimerini.gr
http://trans.kathimerini.gr