Υπουργοί και ευρωβουλευτές προετοιμάζουν την τελική συμφωνία για την ΚΑΠ στο Λουξεμβούργο

24.06.2013

Με την συμμετοχή ευρωβουλευτών, με επικεφαλής τον πρόεδρο της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου κ. Paolo De Castro, θα πραγματοποιηθεί η τελευταία υπό Ιρλανδική προεδρία συνεδρίαση του Συμβουλίου υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. στο Λουξεμβούργο, την Δευτέρα 24 και την Τρίτη 25 Ιουνίου.

Βασικό θέμα της ημερήσιας διάταξης είναι η μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που προγραμματίζεται να ισχύσει για τα έτη 2014 – 2020 και ουσιαστικά υπουργοί και ευρωβουλευτές, με την συμμετοχή του Επιτρόπου για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, κ. Dacian Cioloş, θα επιδοθούν σε εντατικούς τριμερείς πολιτικούς διαλόγους προκειμένου να καταλήξουν εγγύτερα σε μια σε μια πολιτική συμφωνία για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ.

 

Βασικός στόχος είναι να ξεκινήσει η τελική διαδικασία των πολιτικών τριμερών Ευρωκοινοβούλιο – Συμβούλιο υπουργών και Ευρωπαϊκή Επιτροπή) στις Βρυξέλλες, το συντομότερο δυνατό μετά το εν λόγω Συμβούλιο, έπειτα από συνεδρίαση της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωκοινοβουλίου.

Όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση, δεν υπάρχουν άλλα ουσιαστικά σημεία στην ημερήσια διάταξη, ενώ οι δημόσιες συζητήσεις, οι επίσημες συνεδριάσεις του Συμβουλίου και η συνέντευξη Τύπου του κλεισίματος, θα μεταδίδονται από βίντεο συνεχούς ροής: http://video.consilium.europa.eu .

 

Η διαδικασία

 

Αναλυτικότερα, όσον αφορά την διαδικασία του διήμερου Συμβουλίου, ο προεδρεύων του συμβουλίου Ιρλανδός υπουργός Γεωργίας, κ. Simon Coveney, θα ενημερώσει τα κράτη μέλη σχετικά με την πορεία των διαπραγματεύσεων για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, βάσει των τρεχουσών τριμερών συνεδριάσεων που έλαβαν χώρα μετά το προηγούμενο Συμβούλιο. Μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ιρλανδική προεδρία θα οργανώσει επίσης μια σειρά από τριμερείς συναντήσεις με υπουργούς, προκειμένου να διευκρινίσει τις θέσεις, ξεκινώντας ήδη την Κυριακή 23 Ιουνίου. Ο στόχος θα είναι να της παρασχεθεί η απαραίτητη ευελιξία, διαπραγματευτική εντολή του Συμβουλίου, έτσι ώστε να μπορεί στη συνέχεια να διαπραγματευθεί ένα σχέδιο συμφωνίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στους επικείμενους τριμερείς διαλόγους.
 

Οι εκκρεμότητες

 

Όσον αφορά τις εκκρεμότητες, αυτά που μένουν να διευκρινιστούν αφορούν τα εξής:

Σε γενικές γραμμές, το πακέτο μεταρρύθμισης της ΚΑΠ καλύπτει τέσσερις διαφορετικούς κανονισμούς που πρέπει να συναποφασιστούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο: i) έναν για τις άμεσες ενισχύσεις, ii) έναν για την ενιαία Κοινή Οργάνωση Αγοράς (ΚΟΑ), iii) έναν για την Αγροτική Ανάπτυξη και iv) ενός οριζόντιου κανονισμού για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής - που πρότεινε η Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2011 (δείτε σχετικά: IP/11/1181 , MEMO/11/685 ).

 

Οι συνομιλίες, μέχρι στιγμής, έχουν δείξει ότι υπάρχει ευρεία υποστήριξη στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τις βασικές έννοιες της Επιτροπής, όπως το 30% του «πρασινίσματος» των άμεσων ενισχύσεων, η δικαιότερη κατανομή της στήριξης της ΚΑΠ τόσο μεταξύ όσο και εντός των κρατών μελών. Παρ 'όλα αυτά, εξακολουθεί να υπάρχει σειρά δύσκολων ζητημάτων που πρέπει να επιλυθούν, όπως:

-Η εσωτερική σύγκλιση, η οποία αφορά την αναπροσαρμογή των άμεσων ενισχύσεων μεταξύ των γεωργών εντός ενός κράτους μέλους, όπως το να ξεφύγουμε από το σύστημα χορήγησης που βασίζεται στα ιστορικά στοιχεία παραγωγής (σύστημα που εξακολουθεί να ισχύει στις περισσότερες χώρες της ΕΕ-15) και να οδηγηθούμε σε ένα πιο σταθερό ρυθμό ανά κράτος μέλος ή περιφέρεια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει σθεναρά την ιδέα του καθορισμού ενός ελάχιστου ορίου για την εσωτερική σύγκλιση – ως ποσοστό % του περιφερειακού μέσου όρου πληρωμών ανά εκτάριο - προκειμένου να έχουμε μια πιο δίκαιη κατανομή της στήριξης, και να είναι συνεπής με την πιθανή συμφωνία για την εξωτερική σύγκλιση (αναπροσαρμογή των πόρων μεταξύ των κρατών μελών). Εκκρεμεί να αποφασιστούν τα διάφορα στοιχεία ευελιξίας για τα κράτη μέλη, όπως: η δυνατότητα διαφορών με βάση περιφερειακά ή / και αγρονομικά κριτήρια, ή / και η δυνατότητα να διατηρήσουν ένα ορισμένο ποσό «συνδυασμού» ενισχύσεων (το ποσοστό % δεν έχει καθοριστεί). Ένα σημαντικό σημείο που προέκυψε κατά τη διάρκεια των συνομιλιών είναι η ιδέα μιας αναδιανεμητικής πληρωμής - δέσμευσης μέρους των εθνικών κονδυλίων για τα πρώτα x στρέμματα σε κάθε εκμετάλλευση - παρέχοντας έτσι μια σημαντική ανακατανομή των κονδυλίων. Τα θεσμικά όργανα συμφώνησαν ότι το σύστημα του καθεστώτος ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης (ΚΕΣΕ) - που εφαρμόζεται στις περισσότερες χώρες της ΕΕ-12 - πρέπει να τελειώσει αργότερα από ό, τι προβλέπεται, επί του παρόντος.

-Συνδεόμενη με την αρχή της δικαιότερης κατανομής και την καλύτερη στόχευση των κονδυλίων είναι η πρόταση για «οροφή και σταδιακή μείωση», δηλαδή τη μείωση του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης για τις μεγαλύτερες και πιο ανταγωνιστικές γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιθυμεί η υποχρεωτική μείωση να ισχύσει για τη βασική ενίσχυση σε μεμονωμένες γεωργικές εκμεταλλεύσεις που λαμβάνουν άνω των 150.000€, με μια προοδευτική κλίμακα που οδηγεί τελικά σε ένα ανώτατο όριο των 300.000 € (λαμβάνοντας υπόψη το κόστος εργασίας) (Σημείωση: Αυτό δεν ισχύει με το πρασίνισμα των ενισχύσεων). Τα κεφάλαια που θα δημιουργηθούν με τη εφαρμογή αυτού του μέτρου θα μεταφερθούν σε έργα αγροτικής ανάπτυξης στην ίδια περιοχή ανά κράτος μέλος.

-Πρόσθετα στοιχεία για την καλύτερη υποστήριξη των στόχων της νέας ΚΑΠ - συμπεριλαμβανομένων της στήριξης των νέων αγροτών, της στήριξης των ενεργών αγροτών, και το σύστημα για τους μικρούς αγρότες - έχουν ευρέως υποστηριχθεί από τις τρεις πλευρές κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ιδιαίτερα πρόθυμη να συμφωνήσει σε ένα υποχρεωτικό 25% των άμεσων ενισχύσεων για τους νέους αγρότες προκειμένου να σταλεί ένα σημαντικό μήνυμα για την ανανέωση των γενεών.

-Ενώ η σημαντική και συμβολική νέα αρχή του «πρασινίσματος» της ΚΑΠ – δηλαδή να πληρώνονται οι αγρότες για την παροχή περιβαλλοντικών δημόσιων αγαθών - είναι αποδεκτή, πρέπει ακόμη να συμφωνηθούν πολλές από τις λεπτομέρειες για την αποτελεσματικότητα των μέσων πρασινίσματος. Πολλή δουλειά έχει γίνει για την προετοιμασία της έννοιας των «ισοδύναμων μέτρων πρασινίσματος», έτσι ώστε το καλό έργο που έχει ήδη πραγματοποιηθεί από πολλούς αγρότες να μπορέσει να ληφθεί υπόψη, πάνω απ 'όλα με έναν τρόπο που δεν θα μειώνει τον πραγματικό αντίκτυπο του «πρασινίσματος». Υπάρχει επίσης μια σύνδεση με τα γεωργο-περιβαλλοντικά προγράμματα για να διασφαλιστεί ότι δεν υπάρχει «διπλή χρηματοδότηση». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επαγρυπνεί για να διασφαλίσει ότι το καθεστώς κυρώσεων θα έχει ένα πραγματικά αποτρεπτικό αποτέλεσμα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης στο «πρασίνισμα».

-Οι περισσότερες από τις αλλαγές στους κανόνες της αγροτικής ανάπτυξης έχουν περισσότερο ή λιγότερο συμφωνηθεί - όπως είναι οι νέες επιλογές για την ενθάρρυνση της καινοτομίας να φέρει αγρότες και ερευνητές πιο κοντά μεταξύ τους (μέσω ευρωπαϊκών συμπράξεων καινοτομίας), η ενθάρρυνση των οργανώσεων παραγωγών, των διεπαγγελματικών οργανώσεων και των μικρών εφοδιαστικών αλυσίδων για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και την παροχή προστιθέμενης αξία στους αγρότες. Το κύριο ζήτημα που παραμένει εδώ είναι οι νέοι κανόνες για τις περιοχές με φυσικούς περιορισμούς – δηλαδή ο εκσυγχρονισμός και η καλύτερη στόχευση του σημερινού συστήματος των μειονεκτικών περιοχών.

-Όσον αφορά τα μέτρα διαχείρισης της αγοράς, κινούνται προς αύξηση του προσανατολισμού στην αγορά περιλαμβάνοντας και το τέλος του καθεστώτος ποσοστώσεων ζάχαρης (τα εκκρεμή ζητήματα είναι σχετικά με το πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις) και πιθανόν τον εκσυγχρονισμό των κανόνων για τις νέες φυτεύσεις αμπελώνων. Μια άλλη σημαντική αλλαγή είναι να παραχθεί μια σαφέστερη νομική βάση για ένα γενικό μέσο αντιμετώπισης κρίσεων στην αγορά, το οποίο θα μπορεί να ανταποκρίνεται σε απρόβλεπτες καταστάσεις (π.χ. όπως η νέα κρίση των λαχανικών το 2011 λόγω του e-coli).

-Στα θέματα που αφορούν τον οριζόντιο κανονισμό είναι νέες κινήσεις για την αύξηση της διαφάνειας των ενισχύσεων προς τους δικαιούχους της ΚΑΠ, η οποία έχει ευρεία υποστήριξη σε όλα τα θεσμικά όργανα, καθώς και η ενημέρωση και η βελτίωση της σχέσης διοίκησης και κανόνων ελέγχου

-Επίσης σημαντική εκκρεμότητα είναι να διευκρινιστούν ορισμένα ζητήματα των μελλοντικών κατ΄ εξουσιοδότηση και εκτελεστικών πράξεων, ως μέρος της στρατηγικής της Λισαβόνας – όπως η ευθυγράμμιση των κανόνων της ΚΑΠ με τους κανόνες επιτροπολογίας που προβλέπονται από τη Συνθήκη της Λισαβόνας.

 

Αισιοδοξία για συμφωνία την Τετάρτη

 

Όπως δήλωσε ο Ιρλανδός υπουργός Γεωργίας, κ. Simon Coveney, το Συμβούλιο υπουργών θα ολοκληρώσει την εξέταση των θεμάτων την Τρίτη 25 Ιουνίου και ευελπιστεί να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις για μια συμφωνία στις Βρυξέλλες την Τετάρτη 26 Ιουνίου. «Η ώρα των αποφάσεων έφτασε. Μετά την επίσημη έγκριση των αντίστοιχων θέσεων μας το Μάρτιο, και μετά από μια έντονη σειρά τριμερών συζητήσεων και παράλληλων επαφών σε πολιτικό επίπεδο, πιστεύω ότι μια συνολική συμφωνία είναι πλέον στο χέρι μας» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Coveney.

 

Από την πλευρά του ο αρμόδιος για την Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη Επίτροπος, κ. Dacian Ciolos, προγραμματίζει να δώσει σχετική συνέντευξη Τύπου η οποία θα μεταδοθεί από τις Βρυξέλλες μέσω webstreaming, την Πέμπτη 27 Ιουνίου 2013 και ώρα Ελλάδος 13.30, την οποία οι ενδιαφερόμενοι στην Ελλάδα θα έχουν την δυνατότητα να την παρακολουθήσουν από τα γραφεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα (Αμαλίας 8, Σύνταγμα).

 

Μάλιστα, μετά τη Συνέντευξη Τύπου, προγραμματίζεται να ακολουθήσει σύντομη παρουσίαση από τον κ. Τάσο Χανιώτη, Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης της ΕΕ "Γεωργία και Αγροτική Ανάπτυξη", που ήταν παρών σε όλες τις κρίσιμες συζητήσεις αναμόρφωσης, ο οποίος θα απαντήσει σε ερωτήσεις.

 

Η εκδήλωση αυτή προβλέπεται να συμπέσει χρονικά με την ολοκλήρωση των βασικών πολιτικών διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται εκκρεμή να επιβεβαιωθεί και πάλι την ακριβή ώρα πραγματοποίησης της Συνέντευξης.

 

Επίσης, στην σχετική πρόσκληση σημειώνεται ότι ο Επίτροπος θα επισκεφθεί στο μέλλον την Ελλάδα προκειμένου να παρουσιάσει λεπτομερώς τα αποτελέσματα της αναμόρφωσης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.

 

Στέφανος Παπαπολυμέρου
papapolimerou@paseges.gr