24/02/2015
Σύµφωνα µε προσφάτως
δηµοσιευµένη µελέτη του Υπουργείου Γεωργίας των Η.Π.Α., τη δεκαετία
2015-2024 το παγκόσµιο εµπόριο γεωργικών προϊόντων θα διατηρήσει υψηλούς
ρυθµούς ανάπτυξης.Πιο συγκεκριµένα, προβλέπεται συνεχής αύξηση στην παγκόσµια ζήτηση αγροτικών προϊόντων, ενώ παράλληλα αναµένεται να αυξηθεί και η παγκόσµια παραγωγή αυτών, µε ρυθµό όµως ταχύτερο από του παγκόσµιου πληθυσµού, οδηγώντας σε αύξηση της µέσης παγκόσµιας κατά κεφαλήν κατανάλωσης.
Οι περισσότερες τιµές των γεωργικών
προϊόντων µειώθηκαν συγκριτικά µε τα πρόσφατα υψηλά τους επίπεδα και θα
µειωθούν περαιτέρω τις αµέσως επόµενες χρονιές, πριν αρχίσουν να
αυξάνονται σταδιακά και πάλι το υπόλοιπο της δεκαετίας.
Η παγκόσµια γεωργική παραγωγή θα συνεχίσει να αυξάνεται χάρη στις τεχνολογικές βελτιώσεις και την επέκταση των καλλιεργούµενων περιοχών. Ωστόσο, τα πρώτα χρόνια οι προβλέψεις εµφανίζουν βραδύτερη ανάπτυξη των περιοχών, καθώς οι χαµηλές τιµές παραγωγού θα οδηγήσουν σε οριακή µείωση των καλλιεργήσιµων εκτάσεων σε ορισµένες χώρες. Επιπλέον, χώρες µε περιορισµένη δυνατότητα επέκτασης της καλλιεργήσιµης γης, είναι πολύ πιθανό να την επεκτείνουν σε λιγότερο παραγωγικές εκτάσεις, µε υψηλότερο κόστος παραγωγής.
Όσον αφορά το µέσο ρυθµό αύξησης της απόδοσης των καλλιεργειών, αυτός επιβραδύνθηκε τις τελευταίες δυο δεκαετίες, πολύ πιθανώς λόγω της µειωµένης δηµόσιας χρηµατοδότησης για έρευνα και ανάπτυξη τα τελευταία 25 χρόνια, και θα µειωθεί περαιτέρω τα επόµενα δέκα. Σε αυτό µπορεί να οδηγήσει η αυξανόµενη ζήτηση για υψηλότερης ποιότητας ποικιλίες σιτηρών για τρόφιµα σε ορισµένες χώρες, όπως και τα περιορισµένα αποθέµατα υδάτων, που εµποδίζουν την επέκταση της άρδευσης. Ειδικά στις περιπτώσεις άντλησης του νερού άρδευσης από πηγάδια, το κόστος της άντλησης θα αυξάνεται λόγω της πτώσης του υδροφόρου ορίζοντα.
Αποθέµατα για τα επόµενα χρόνια
Η αύξηση της παγκόσµιας παραγωγής των περισσότερων καλλιεργειών τα τελευταία έτη µε ρυθµό γρηγορότερο από αυτόν της κατανάλωσης, συνετέλεσε στην αύξηση των παγκόσµιων αποθεµάτων των περισσότερων προϊόντων, επηρεάζοντας έτσι τα επίπεδα των τιµών τους. Στην αύξηση των παγκόσµιων αποθεµάτων των περισσότερων προϊόντων καθοριστικό ρόλο έπαιξε και το γεγονός ότι µετά τη µεταβλητότητα των τιµών των εµπορευµάτων, οι πολιτικές που εφαρµόζονται από το 2008 έχουν ως σκοπό την ενίσχυση των παραγωγών και τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίµων και τείνουν να υποστηρίζουν υψηλότερα επίπεδα αποθεµάτων.
Έτσι π.χ. στην Κίνα συσσωρεύτηκαν µεγάλα αποθέµατα σιτηρών και βαµβακιού, στην Ταϊλάνδη ρυζιού και στην Ινδία ρυζιού και σιταριού. Η κατοχή αποθεµάτων από κυβερνήσεις αποτελούν σηµαντικό τµήµα των συνολικών αποθεµάτων για ορισµένες χώρες και οι προβλεπόµενες αλλαγές σε αυτά τα επίπεδα αποθεµάτων θα επηρεάσουν την πορεία της παγκόσµιας αγοράς σιτηρών και βαµβακιού τα επόµενα 3 - 4 έτη.
Χώρες χαµηλού εισοδήµατος
Οι χώρες χαµηλού και µεσαίου εισοδήµατος θα έχουν τη µεγαλύτερη αυξανόµενη ζήτηση και κατανάλωση τροφίµων και ζωοτροφών και θα αντιπροσωπεύουν το µεγαλύτερο µέρος των εισαγωγών την επόµενη δεκαετία. Αυτό οφείλεται στα σχετικά υψηλά ποσοστά του πληθυσµού τους, στην αύξηση του εισοδήµατός τους, στον µεγάλο αριθµό των σχετικά χαµηλού εισοδήµατος καταναλωτών µε τάση να ξοδεύουν το νέο εισόδηµα για περισσότερο και καλύτερο φαγητό, στην αστικοποίηση, που τείνει να αυξήσει τη ζήτηση για πιο ποικιλόµορφες δίαιτες λόγω έκθεσης σε νέα τρόφιµα και, σε ορισµένες περιπτώσεις, λόγω των σύγχρονων καταστηµάτων λιανικής πώλησης τροφίµων.
Όσον αφορά στην παγκόσµια κατανάλωση κρέατος, θα συνεχίσει να αυξάνεται. Η κατανάλωση κρέατος πουλερικών, που έχουν τη χαµηλότερη τιµή, θα αυξάνεται γρηγορότερα από των άλλων µε 2,2% σε ετήσια βάση, ενώ του βοείου κρέατος 1,3% και του χοιρινού κρέατος 1,2%.
Παράγοντες αύξησης τιµών
Οι κύριοι παράγοντες που θα συµβάλλουν στην αύξηση των τιµών και θα τονώσουν την παγκόσµια ζήτηση για σιτηρά, ελαιούχους σπόρους, βαµβάκι και κτηνοτροφικά προϊόντα, είναι η αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήµατος, η αστικοποίηση, η βελτίωση των υποδοµών, η αύξηση της πρόσβασης σε σύγχρονες αγορές τροφίµων, οι αλλαγές στη διατροφή και η αύξηση του πληθυσµού στις χώρες χαµηλού και µεσαίου εισοδήµατος.
Μεγάλοι κερδισμένοι οι χώρες που επένδυσαν στον τομέα της γεωργίας
Σύµφωνα µε το USDA, οι αναπτυσσόµενες χώρες θα αντιπροσωπεύουν το 81% της προβλεπόµενης αύξησης της παγκόσµιας κατανάλωσης κρέατος, το 87% της αύξησης της ζήτησης για σιτηρά και ελαιούχους σπόρους, και σχεδόν ολόκληρη την αύξηση της κατανάλωσης βαµβακιού.
Αναφορικά, να σηµειωθεί ότι οι ετήσιοι ρυθµοί αύξησης στην κατανάλωση κρέατος για τις αναπτυγµένες και τις αναπτυσσόµενες χώρες θα είναι 0,7% και 1,9%, αντίστοιχα. Γενικά, η ζήτηση για γεωργικά προϊόντα, αλλά και ειδικότερα για κρέας στις αναπτυσσόµενες χώρες, αυξάνεται ταχύτερα από την παραγωγή, µε αποτέλεσµα την αύξηση των εισαγωγών προϊόντων µε βάση το κρέας και ζωοτροφές από δηµητριακά και ελαιούχους σπόρους.
Η κατανάλωση δηµητριακών σε αυτές και οι εισαγωγές θα αυξάνονται 2,1% ετησίως µέχρι το 2024, εν αντιθέσει µε τις αναπτυγµένες χώρες, όπου η κατανάλωση δηµητριακών ολικής άλεσης θα αναπτύσσεται 1% σε ετήσια βάση.
Αφρική & Μέση Ανατολή
Η Αφρική και η Μέση Ανατολή θα έχουν σχετικά ισχυρή αύξηση ζήτησης τροφίµων και εµπορίου γεωργικών προϊόντων, οφειλόµενη στην αύξηση του πληθυσµού στη Μέση Ανατολή, που αναµένεται να ανέρχεται 1,4% σε ετήσια βάση, και στην προβλεπόµενη αύξηση του πληθυσµού της Αφρικής, που είναι η υψηλότερη στον κόσµο (2,2% σε ετήσια βάση).
Οι εν λόγω περιοχές αναµένεται να αντιπροσωπεύουν πάνω από το 40% της αύξησης των εισαγωγών πουλερικών παγκοσµίως και σχεδόν 20% της αύξησης των εισαγωγών βοείου κρέατος. Η ισχυρή στήριξη της πολιτικής για εγχώρια παραγόµενο κρέας ενισχύει την ανάπτυξη κτηνοτροφικών σιτηρών και εισαγωγών πρωτεϊνούχων ζωοτροφών, κυρίως από χώρες όπου οι περιορισµοί γης ή οι αγρο-κλιµατολογικές συνθήκες περιορίζουν την επέκταση της εγχώριας φυτικής παραγωγής.
Ως εκ τούτου, το µερίδιο της περιοχής στην αύξηση των παγκόσµιων εισαγωγών αναµένεται να είναι περίπου 25% για τα δευτερεύοντα σιτηρά, 42% για το σιτάρι, 73% για το ρύζι και σχεδόν 20% για τη σόγια.
Μεξικό & Κίνα
Το Μεξικό προβλέπεται να είναι µια άλλη µεγάλη αγορά ανάπτυξης για εισαγωγές κρέατος, δηµητριακών και ελαιούχων σπόρων. Οι εισαγωγές του σε βόειο κρέας θα υπερδιπλασιαστούν, ενώ σε χοιρινό κρέας και πουλερικά θα αυξηθούν κατά 36% και 52%, αντίστοιχα. Η χώρα θα είναι ο δεύτερος µεγαλύτερος εισαγωγέας καλαµποκιού τα επόµενα 10 χρόνια.
Από την άλλη µεριά, η Κίνα θα συνεχίσει να είναι καθαρός εισαγωγέας βαµβακιού, σόγιας, ελαιοκράµβης, κριθαριού, σογιέλαιου και φοινικέλαιου, χοιρινού και βόειου κρέατος, καλαµποκιού, σιταριού, αλεύρι ελαιοκράµβης και ελαιοκράµβης, όπως ήταν και τα τελευταία χρόνια και οι καθαρές εισαγωγές της στα προϊόντα αυτά θα συνεχίσουν να αυξάνονται
Σηµαντικοί εξαγωγείς
Οι χώρες που παραδοσιακά εξήγαγαν µεγάλη ποικιλία γεωργικών προϊόντων και µεγάλες ποσότητες, όπως οι: Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, ΕΕ και ΗΠΑ, θα παραµείνουν σηµαντικοί εξαγωγείς την επόµενη δεκαετία. Ωστόσο και οι χώρες που επένδυσαν σηµαντικά στη γεωργία και ακολουθούν πολιτικές προώθησης της γεωργικής παραγωγής, συµπεριλαµβανοµένης της Ρωσίας, της Ουκρανίας και του Καζακστάν, θα έχουν και αυτές αυξανόµενη παρουσία στις εξαγωγικές αγορές βασικών γεωργικών προϊόντων.
Εν κατακλείδι, η αύξηση της παγκόσµιας ζήτησης για γεωργικά προϊόντα, κυρίως από τις αναπτυσσόµενες χώρες, θα οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής και των εξαγωγών από τις µεγαλύτερες εξαγωγικές χώρες το διάστηµα 2015-2024.
Η παγκόσµια γεωργική παραγωγή θα συνεχίσει να αυξάνεται χάρη στις τεχνολογικές βελτιώσεις και την επέκταση των καλλιεργούµενων περιοχών. Ωστόσο, τα πρώτα χρόνια οι προβλέψεις εµφανίζουν βραδύτερη ανάπτυξη των περιοχών, καθώς οι χαµηλές τιµές παραγωγού θα οδηγήσουν σε οριακή µείωση των καλλιεργήσιµων εκτάσεων σε ορισµένες χώρες. Επιπλέον, χώρες µε περιορισµένη δυνατότητα επέκτασης της καλλιεργήσιµης γης, είναι πολύ πιθανό να την επεκτείνουν σε λιγότερο παραγωγικές εκτάσεις, µε υψηλότερο κόστος παραγωγής.
Όσον αφορά το µέσο ρυθµό αύξησης της απόδοσης των καλλιεργειών, αυτός επιβραδύνθηκε τις τελευταίες δυο δεκαετίες, πολύ πιθανώς λόγω της µειωµένης δηµόσιας χρηµατοδότησης για έρευνα και ανάπτυξη τα τελευταία 25 χρόνια, και θα µειωθεί περαιτέρω τα επόµενα δέκα. Σε αυτό µπορεί να οδηγήσει η αυξανόµενη ζήτηση για υψηλότερης ποιότητας ποικιλίες σιτηρών για τρόφιµα σε ορισµένες χώρες, όπως και τα περιορισµένα αποθέµατα υδάτων, που εµποδίζουν την επέκταση της άρδευσης. Ειδικά στις περιπτώσεις άντλησης του νερού άρδευσης από πηγάδια, το κόστος της άντλησης θα αυξάνεται λόγω της πτώσης του υδροφόρου ορίζοντα.
Αποθέµατα για τα επόµενα χρόνια
Η αύξηση της παγκόσµιας παραγωγής των περισσότερων καλλιεργειών τα τελευταία έτη µε ρυθµό γρηγορότερο από αυτόν της κατανάλωσης, συνετέλεσε στην αύξηση των παγκόσµιων αποθεµάτων των περισσότερων προϊόντων, επηρεάζοντας έτσι τα επίπεδα των τιµών τους. Στην αύξηση των παγκόσµιων αποθεµάτων των περισσότερων προϊόντων καθοριστικό ρόλο έπαιξε και το γεγονός ότι µετά τη µεταβλητότητα των τιµών των εµπορευµάτων, οι πολιτικές που εφαρµόζονται από το 2008 έχουν ως σκοπό την ενίσχυση των παραγωγών και τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίµων και τείνουν να υποστηρίζουν υψηλότερα επίπεδα αποθεµάτων.
Έτσι π.χ. στην Κίνα συσσωρεύτηκαν µεγάλα αποθέµατα σιτηρών και βαµβακιού, στην Ταϊλάνδη ρυζιού και στην Ινδία ρυζιού και σιταριού. Η κατοχή αποθεµάτων από κυβερνήσεις αποτελούν σηµαντικό τµήµα των συνολικών αποθεµάτων για ορισµένες χώρες και οι προβλεπόµενες αλλαγές σε αυτά τα επίπεδα αποθεµάτων θα επηρεάσουν την πορεία της παγκόσµιας αγοράς σιτηρών και βαµβακιού τα επόµενα 3 - 4 έτη.
Χώρες χαµηλού εισοδήµατος
Οι χώρες χαµηλού και µεσαίου εισοδήµατος θα έχουν τη µεγαλύτερη αυξανόµενη ζήτηση και κατανάλωση τροφίµων και ζωοτροφών και θα αντιπροσωπεύουν το µεγαλύτερο µέρος των εισαγωγών την επόµενη δεκαετία. Αυτό οφείλεται στα σχετικά υψηλά ποσοστά του πληθυσµού τους, στην αύξηση του εισοδήµατός τους, στον µεγάλο αριθµό των σχετικά χαµηλού εισοδήµατος καταναλωτών µε τάση να ξοδεύουν το νέο εισόδηµα για περισσότερο και καλύτερο φαγητό, στην αστικοποίηση, που τείνει να αυξήσει τη ζήτηση για πιο ποικιλόµορφες δίαιτες λόγω έκθεσης σε νέα τρόφιµα και, σε ορισµένες περιπτώσεις, λόγω των σύγχρονων καταστηµάτων λιανικής πώλησης τροφίµων.
Όσον αφορά στην παγκόσµια κατανάλωση κρέατος, θα συνεχίσει να αυξάνεται. Η κατανάλωση κρέατος πουλερικών, που έχουν τη χαµηλότερη τιµή, θα αυξάνεται γρηγορότερα από των άλλων µε 2,2% σε ετήσια βάση, ενώ του βοείου κρέατος 1,3% και του χοιρινού κρέατος 1,2%.
Παράγοντες αύξησης τιµών
Οι κύριοι παράγοντες που θα συµβάλλουν στην αύξηση των τιµών και θα τονώσουν την παγκόσµια ζήτηση για σιτηρά, ελαιούχους σπόρους, βαµβάκι και κτηνοτροφικά προϊόντα, είναι η αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήµατος, η αστικοποίηση, η βελτίωση των υποδοµών, η αύξηση της πρόσβασης σε σύγχρονες αγορές τροφίµων, οι αλλαγές στη διατροφή και η αύξηση του πληθυσµού στις χώρες χαµηλού και µεσαίου εισοδήµατος.
Μεγάλοι κερδισμένοι οι χώρες που επένδυσαν στον τομέα της γεωργίας
Σύµφωνα µε το USDA, οι αναπτυσσόµενες χώρες θα αντιπροσωπεύουν το 81% της προβλεπόµενης αύξησης της παγκόσµιας κατανάλωσης κρέατος, το 87% της αύξησης της ζήτησης για σιτηρά και ελαιούχους σπόρους, και σχεδόν ολόκληρη την αύξηση της κατανάλωσης βαµβακιού.
Αναφορικά, να σηµειωθεί ότι οι ετήσιοι ρυθµοί αύξησης στην κατανάλωση κρέατος για τις αναπτυγµένες και τις αναπτυσσόµενες χώρες θα είναι 0,7% και 1,9%, αντίστοιχα. Γενικά, η ζήτηση για γεωργικά προϊόντα, αλλά και ειδικότερα για κρέας στις αναπτυσσόµενες χώρες, αυξάνεται ταχύτερα από την παραγωγή, µε αποτέλεσµα την αύξηση των εισαγωγών προϊόντων µε βάση το κρέας και ζωοτροφές από δηµητριακά και ελαιούχους σπόρους.
Η κατανάλωση δηµητριακών σε αυτές και οι εισαγωγές θα αυξάνονται 2,1% ετησίως µέχρι το 2024, εν αντιθέσει µε τις αναπτυγµένες χώρες, όπου η κατανάλωση δηµητριακών ολικής άλεσης θα αναπτύσσεται 1% σε ετήσια βάση.
Αφρική & Μέση Ανατολή
Η Αφρική και η Μέση Ανατολή θα έχουν σχετικά ισχυρή αύξηση ζήτησης τροφίµων και εµπορίου γεωργικών προϊόντων, οφειλόµενη στην αύξηση του πληθυσµού στη Μέση Ανατολή, που αναµένεται να ανέρχεται 1,4% σε ετήσια βάση, και στην προβλεπόµενη αύξηση του πληθυσµού της Αφρικής, που είναι η υψηλότερη στον κόσµο (2,2% σε ετήσια βάση).
Οι εν λόγω περιοχές αναµένεται να αντιπροσωπεύουν πάνω από το 40% της αύξησης των εισαγωγών πουλερικών παγκοσµίως και σχεδόν 20% της αύξησης των εισαγωγών βοείου κρέατος. Η ισχυρή στήριξη της πολιτικής για εγχώρια παραγόµενο κρέας ενισχύει την ανάπτυξη κτηνοτροφικών σιτηρών και εισαγωγών πρωτεϊνούχων ζωοτροφών, κυρίως από χώρες όπου οι περιορισµοί γης ή οι αγρο-κλιµατολογικές συνθήκες περιορίζουν την επέκταση της εγχώριας φυτικής παραγωγής.
Ως εκ τούτου, το µερίδιο της περιοχής στην αύξηση των παγκόσµιων εισαγωγών αναµένεται να είναι περίπου 25% για τα δευτερεύοντα σιτηρά, 42% για το σιτάρι, 73% για το ρύζι και σχεδόν 20% για τη σόγια.
Μεξικό & Κίνα
Το Μεξικό προβλέπεται να είναι µια άλλη µεγάλη αγορά ανάπτυξης για εισαγωγές κρέατος, δηµητριακών και ελαιούχων σπόρων. Οι εισαγωγές του σε βόειο κρέας θα υπερδιπλασιαστούν, ενώ σε χοιρινό κρέας και πουλερικά θα αυξηθούν κατά 36% και 52%, αντίστοιχα. Η χώρα θα είναι ο δεύτερος µεγαλύτερος εισαγωγέας καλαµποκιού τα επόµενα 10 χρόνια.
Από την άλλη µεριά, η Κίνα θα συνεχίσει να είναι καθαρός εισαγωγέας βαµβακιού, σόγιας, ελαιοκράµβης, κριθαριού, σογιέλαιου και φοινικέλαιου, χοιρινού και βόειου κρέατος, καλαµποκιού, σιταριού, αλεύρι ελαιοκράµβης και ελαιοκράµβης, όπως ήταν και τα τελευταία χρόνια και οι καθαρές εισαγωγές της στα προϊόντα αυτά θα συνεχίσουν να αυξάνονται
Σηµαντικοί εξαγωγείς
Οι χώρες που παραδοσιακά εξήγαγαν µεγάλη ποικιλία γεωργικών προϊόντων και µεγάλες ποσότητες, όπως οι: Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, ΕΕ και ΗΠΑ, θα παραµείνουν σηµαντικοί εξαγωγείς την επόµενη δεκαετία. Ωστόσο και οι χώρες που επένδυσαν σηµαντικά στη γεωργία και ακολουθούν πολιτικές προώθησης της γεωργικής παραγωγής, συµπεριλαµβανοµένης της Ρωσίας, της Ουκρανίας και του Καζακστάν, θα έχουν και αυτές αυξανόµενη παρουσία στις εξαγωγικές αγορές βασικών γεωργικών προϊόντων.
Εν κατακλείδι, η αύξηση της παγκόσµιας ζήτησης για γεωργικά προϊόντα, κυρίως από τις αναπτυσσόµενες χώρες, θα οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής και των εξαγωγών από τις µεγαλύτερες εξαγωγικές χώρες το διάστηµα 2015-2024.
πηγη:www.agronews.gr
