Μηλιά: Οι καρποί της ήταν γνωστοί από τους Αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους.



details-images
Το δέντρο γενικότερα έχει ανάγκη από νερό σε όλη την διάρκεια της βλαστικής του περιόδου. Στην χώρα μας που οι βροχές είναι ελάχιστες
έως καθόλου την καλοκαιρινή περίοδο καλό θα είναι να γίνονται επιπρόσθετες αρδεύσεις. Τα ποτίσματα ωφελούν τόσο στην καλή ανάπτυξη των καρπών όσο και στην κανονική βλάστηση του δέντρου.

Η μηλιά έχει καταγωγή από τις περιοχές νότια του Καυκάσου. Από εκεί έγινε γνωστή και στην Ευρώπη. Οι καρποί της ήταν γνωστοί από τους Αρχαίους Έλληνες και τους Ρωμαίους.
Σήμερα η μηλιά, έχει πολυάριθμες ποικιλίες και καλλιεργείται σε πολλές χώρες της εύκρατης ζώνης. Στην Ελλάδα, αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες δενδροκομικές καλλιέργειες. Η εμπορική της  καλλιέργεια εντοπίζεται κυρίως στην πεδιάδα της Κεντρικής Μακεδονίας (Ν. Ημαθίας, Ν. Πέλλης) και σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας (Ν. Μαγνησίας, Ν. Αρκαδίας και Ν. Καστοριάς).
Η μηλιά καλλιεργείται για τον θαυμάσιο καρπό της. Επειδή συντηρείται πολλούς μήνες στα ψυγεία, μπορούμε να τον βρούμε σχεδόν όλες τις εποχές του χρόνου.
Φτάνει σε ύψος τα 10- 15m. Έχει πλούσιο ριζικό σύστημα, που δεν φτάνει όμως σε μεγάλο βάθος. Τα φύλλα της είναι μεγάλα, ωοειδή, οδοντωτά, με χνούδι στην κάτω επιφάνεια και σκούρο πράσινο στην πάνω. Τα άνθη της εμφανίζονται μαζί με τα φύλλα.
Ο καρπός της σχηματίζεται από την ωοθήκη και τον ανθικό σωλήνα, για αυτό θεωρείται και ως ″ ψευδής καρπός ″. Το σχήμα του είναι σφαιρικό μέχρι πεπλατυσμένο, αυτό εξαρτάται από την ποικιλία. Το χρώμα του συνίσταται από το πρασινοκίτρινο του φλοιού με κόκκινο επίχρωμα διαφόρων αποχρώσεων πάλι ανάλογα με την ποικιλία.
Η μηλιά ανθίζει πολύ όψιμα και σπάνια παθαίνει ζημιές από τους ανοιξιάτικους παγετούς. Το δέντρο αρχίζει να καρποφορεί συνήθως τον 3ο με 4ο χρόνο.

Ευδοκιμεί σε δροσερές περιοχές με αρκετές βροχοπτώσεις και καλή ηλιοφάνεια. Οι βροχές επιδρούν πάρα πολύ όταν πέφτουν κανονικά, κατά την βλαστική περίοδο. Οι συχνές βροχές την Άνοιξη εμποδίζουν την επικονίαση και βοηθούν στην ανάπτυξη ασθενειών.
Το δέντρο δεν αντέχει πολύ στις υψηλές θερμοκρασίες. Οι σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες στο τέλος του καλοκαιριού και το Φθινόπωρο επιδρούν στο να πάρει ο καρπός έντονο κόκκινο χρώμα.
Προτιμά τα βαθιά πηλοαμμώδη εδάφη, που έχουν καλή στράγγιση και δεν έχουν πολύ ασβέστιο.
Φύτευση
Πριν από την φύτευση θα πρέπει αν ετοιμάσετε το υπέδαφος με βαθιά οργώματα. Όταν υπάρχουν φτωχά εδάφη θα πρέπει να τα εμπλουτίζεται με κοπριά και λιπάσματα.
Τα πρώτα 4 – 5 χρόνια μετά την φύτευση, είναι και τα πιο κρίσιμα του οπωρώνα και θα πρέπει να αναπτυχθούν γρήγορα.
Για το λόγω αυτό δεν θα πρέπει να συγκαλλιεργειθούν με άλλα φυτά. Η κατεργασία του εδάφους γίνεται κυρίως για την καταστροφή ζιζανίων.
Κάθε χρόνο γύρω στην Άνοιξη ο οπωρώνας θα πρέπει να οργώνεται επιφανειακά. Το δέντρο ωφελείται τόσο στην βλάστηση όσο και στην καρποφορία με την χορήγηση λιπασμάτων, όπου γίνεται ετησίως ανά τρεις δόσεις. Η πρώτη στην περίοδο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου, η δεύτερη στο δέσιμο του καρπού και η τρίτη στο πρώτο πότισμα.

Πότισμα
Το δέντρο γενικότερα έχει ανάγκη από νερό σε όλη την διάρκεια της βλαστικής του περιόδου. Στην χώρα μας που οι βροχές είναι ελάχιστες έως καθόλου την καλοκαιρινή περίοδο καλό θα είναι να γίνονται επιπρόσθετες αρδεύσεις. Τα ποτίσματα ωφελούν τόσο στην καλή ανάπτυξη των καρπών όσο και στην κανονική βλάστηση του δέντρου.

Κλάδεμα
Όταν το δέντρο αρχίζει και καρποφορεί, μπορείτε να εφαρμόσετε το κλάδεμα ανανέωσης, με το οποίο αφαιρείτε τους βλαστούς ή τα καρποφόρα όργανα και το δέντρο παράλληλα με την καρποφορία του σχηματίζει και καρποφόρα όργανα για την επόμενη χρονιά.
Άνθος και Καρπός
Η μηλιά σχηματίζει μεγάλο αριθμό ανθέων από τα οποία ένα μικρό ποσοστό φέρει σε καρπόδεση. Ένα μέρος από τους καρπούς πέφτουν νωρίς για τον λόγω ότι δεν έχει γίνει ικανοποιητικά η γονιμοποίηση είτε γιατί υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των θρεπτικών στοιχείων.
Την υπερβολική καρποφορία την αποφεύγουμε κάνοντας αραίωμα καρπών. Με το αραίωμα βελτιώνεται η ποιότητα των καρπών, αποκτούν καλύτερο μέγεθος, γεύση αλλά και χρώμα. Το αραίωμα γίνεται με το χέρι και όταν οι καρποί έχουν μέγεθος καρυδιού.
Συγκομιδή
Η συγκομιδή γίνεται στην χώρα μας τις περιόδους Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Τα μήλα συλλέγονται με το χέρι, όταν φτάσουν στο κατάλληλο στάδιο ωρίμανσης. Όταν πρόκειται να συντηρηθούν συλλέγονται νωρίτερα. Στο στάδιο αυτό, οι καρποί δεν είναι έτοιμοι για κατανάλωση, ωριμάζουν σιγά σιγά  στα ψυγεία.
Για να καθορίσουμε το κατάλληλο στάδιο ωριμότητας για την συγκομιδή χρησιμοποιούμε διάφορα κριτήρια ωριμότητας.
  • Την αλλαγή του βασικού χρώματος.
  • Την ευκολία αποσπάσεως του καρπού από το δέντρο
  • Την μείωση της συνεκτικότητας στην σάρκα
  • Την καρπική περίοδο που μεσολαβεί από την ανθοφορία ως την ωρίμανση.
Τα περισσότερα μήλα διατηρούνται σε ψυγεία θερμοκρασίας -1°C – 1°C και συντηρούνται από 2 μέχρι και 6 μήνες ανάλογα την ποικιλία.

Ποικιλίες
  • Καλοκαιρινές ποικιλίες
Ozark Gold: Ωριμάζει τέλος Αυγούστου (20-30). Καρπός μέτριος προς μεγάλος, κίτρινος κωνικός. Έχει εξαιρετικά λείο φλοιό, είναι ελκυστικός και παίρνει κόκκινο επίχρωμα. Η σάρκα του είναι μαλακή, χυμώδης και υπόξινη στην αρχή της ωρίμανσης. Δεν προσβάλλεται από σκουριά. Χρόνος συντήρησης μικρός ( 3 μήνες ).
                                                  
Gala: Νέα σχετικά ποικιλία. Ωριμάζει το 2ο 15νθήμερο του Αυγούστου.
Καρπός μέσου μεγέθους που έχει σχήμα σφαιρικό προς κωνικό. Φλοιός με ροζ-πορτοκαλί λωρίδες πάνω απότο κίτρινο βασικό χρώμα. Σάρκα κρεμώδης, τραγανή, γλυκιά κια χυμώδης. Συντήρηση 3-6 μήνες. Κλώνοι της σειράς: Royal Gala, Gala Brookfeld, Gala Mondial, Regal Gala, Scarlet Gala, Crimson Gala, Galaxy Gala κ.α

  • Χειμερινές ποικιλίες
Σειρά Red Delicious: Η πιο διαδεδομένη. Ωριμάζει το 1ο 10ήμερο του Σεπτεμβρίου. Καρπός μέσου μεγέθους, κωνικός, κόκκινος ή με κοκκινοπράσινες ραβδώσεις ανάλογα με τον κλώνο και το υψόμετρο. Κύριο χαρακτηριστικό οι 5 μαστοειδής, αποδύσεις στην περιοχή του κάλυκα. Σάρκα κίτρινη, τραγανή, χυμώδης. Συντήρηση 4 μήνες ή περισσότερο σε συνθήκες C.A.          
Starking Delicious: Κλώνος της Red Delicious. Ίδια περίπου χαρακτηριστικά με την μητρική. Καρπός μεγάλος, κωνικός, κόκκινος                                         
Imperial Double Red Delicious: Μεταλλαγή της Starking Delicious. Έχει τα ίδια περίπου χαρακτηριστικά με την μητρική, αλλά ο καρπός της είναι μεγαλύτερος,
περισσότερο επιμήκης, έντονα χρωματισμένος.
 
Starkrimson: Κλώνος spur της Red Delicious. Καρπός μεγάλος, επιμήκης, ομοιόμορφα κόκκινος γενικά, μπορεί όμως να είναι σχεδόν μαύρος. Σάρκα άσπρη.
Ωριμάζει αργότερα από τους περοσσότερους στάνταρ κλώνους ( 3-4 ημέρες ).
Red Chief:  Κλώνος spur της Red Delicious. Καρπός μεγάλος με χρώμα ομοιογενές
κόκκινο με μικρές λωρίδες, ελκυστικός, όχι τόσο σκοτεινός όσο η Starkrimson, μπορεί μερικές φορές να πάρει σκούρο κόκκινο χρώμα.
Golden Delicious: Ωριμάζει στα μέσα Σεπτεμβρίου. Καρπός μέσου μεγέθους, κωνικός, με μεγάλο μίσχο και φλοιό κίτρινο όταν ωριμάζει, με μαύρες φακίδες. Εμφανίζει σκουριά. Σάρκα κίτρινη, γλυκιά και χυμώδη. Συντήρηση 4-5 μήνες.
Mutsu ή Grispin: Τριπλοειδής ιαπωνική ποικιλία. Συγκομίζεται αργά τον Σεπτέμβριο με αρχές Οκτωβρίου. Καρπός πολύ μεγάλος, με φλοιό πράσινο και σάρκα τραγανή γλυκόξινη και αρωματική. Συντήρηση 6-7 μήνες.
Jonagold: Τριπλοειδής ποικιλία. Συγκομίζεται (15-25/9). Καρπός μεγάλος, κωνικός, τραγανός, χυμώδης, υπόξινος με κόκκινο-πορτοκαλί επίχρωμα πάνω από το βασικό κίτρινο χρώμα
Fuji: Συγκομίζεται το 1ο 15νθήμερο του Οκτωβρίου. Καρποί μέσου μεγέθους, με σχήμα σφαιρικό προς κωνικό. Το χρώμα ποικίλει από ομοιογενές κόκκινο έως με ανοικτές κόκκινες λωρίδες. Σάρκα κιτρινωπή, τραγανή, χυμώδης, λίγο αρωματική. Συντήρηση μεγάλη.
Granny Smith: Όψιμο μήλο, ωριμάζει το 1ο 10ήμερο του Νοεμβρίου. Καρπός μεγάλος,  ψηλός, κωνικός, με φλοιό πράσινο παχύ και κηρώδη. Σάρκα λευκοκίτρινη, τραγανή, χυμώδης και υπόξινη. Συντήρηση ( 6-7 μήνες ).
Black Ben Davis: Όψιμη, παλιά ποικιλία. Καρπός μεγάλος, σφαιρικός με σκούρο κόκκινο χρώμα πάνω από κίτρινο επίχρωμα που καλύπτει τον καρπό από το μισό έως το σύνολο της επιφάνειας τους. Σάρκα κιτρινωπή, υπόξινη και αρκετά χυμώδης.
Φιρίκι: Ποικιλία που καλλιεργείται σε πολύ μικρή κλίμακα. Αργεί πολύ να μπει στην καρποφορία. Ο καρπός είναι κυλινδροκωνικός, μέτριος ή μικρός, κιτρινοπράσινος και
κόκκινος προς το ηλιαζόμενο μέρος. Σάρκα λευκή και γλυκιά.
Εχθροί και Ασθένειες
Από τα έντομα μεγάλες ζημιές προκαλεί η Καρποκάψα, όπου προσβάλει σε διάφορα στάδια τον καρπό. Στον καρπό προξενεί ζημιές και η Μύγα της μεσογείου, η οποία προσβάλει ιδιαίτερα τις όψιμε ποικιλίες Τους οφθαλμούς προσβάλει και καταστρέφει ο Ανθονόμος της μηλιάς. Στα φύλλα προκαλούν ζημιές η Νάρκη, οι Αφίδες και ο Παρατετράνυχος.
Ασθένειες που προσβάλουν και μειώνουν τις αποδόσεις είναι το Φουσικλάδιο. Ο μύκητας εκτός από τα φύλλα προσβάλει και τον καρπό. Επίσης τις ίδιες ζημιές δημιουργούν και το ωίδιο και η μονίλια.
Η καταπολέμηση τους γίνεται με τα κατάλληλα φάρμακα και εκτελούνται όλες τις εποχές του χρόνου.

www.Gardenmagazine.gr