Η γονιμοποίηση του άνθους του κακάο είναι θέμα τύχης αφού τα έντομα
δεν έλκονται από το άρωμα ή το νέκταρ γιατί δεν υπάρχει τίποτα από αυτά
ίσως γι αυτό το κακαόδεντρο έχει τόσα χιλιάδες άνθη.Οι κόκκοι του κακάο χρησιμοποιούνταν ως νόμισμα, ως προσφορά στους βασιλιάδες και στις θρησκευτικές τελετές. Δεκαπέντε εκατομμύρια άνθρωποι στον Νότο (Κεντρική και Νότια Αμερική, Νοτιοανατολική Ασία και κυρίως Αφρική) ασχολούνται με την καλλιέργεια του κακάο.
Η επιστημονική ονομασία του κακάο είναι Theobroma cacao Θεοβρώμα το κακάο. Η λέξη Theo-broma έχει ελληνικές ρίζες και προέρχεται από τις λέξεις θεός και βρώση και σημαίνει τροφή των θεών. Το κακάο είναι ξηρός και λίγο λιπαρός σπόρος του κακαόδεντρου ο οποίος έχει υποστεί επεξεργασία. Πωλείται συνήθως ως σκόνη κακάο μια ξερή σκόνη η οποία γίνεται με το άλεσμα των σπόρων και την αφαίρεση του βούτυρο κακάο.
Ανήκει στην οικογένεια Sterculiaceae Στερκουλιοειδή. Το κακαόδεντρο είναι αειθαλές κατάγεται από τις περιοχές των Άνδεων και ευδοκιμεί σε τροπικά κλίματα, εκεί που υπάρχει ζέστη και υγρασία. Στην Ευρώπη το 1519 ο Ισπανός κατακτητής Ερνάν Κορτές έφερε το κακάο. Τις μεγαλύτερες ποσότητες κακάο παράγουν και εξάγουν οι παρακάτω χώρες η Ακτή Ελεφαντοστού (με τη μεγαλύτερη παραγωγή παγκοσμίως), η Γκάνα, η Νιγηρία και το Καμερούν.
Υπάρχει επίσης η ονομαζόμενη "ζώνη του κακάο" η οποία βρίσκεται 15-20 μοίρες βορειότερα και νοτιότερα του Ισημερινού και οι χώρες που ανήκουν στην ζώνη αυτή είναι η Βραζιλία, το Εκουαδόρ, η Βενεζουέλα, το Μεξικό, η Νικαράγουα, η Γουατεμάλα, η Κολομβία, τα νησιά της Καραϊβικής, η Τζαμάικα, η Μαλαισία , η Ινδονησία και η Σρι Λάνκα ενώ την στην κορυφή των χωρών εισαγωγής και άλεσης κακάο βρίσκεται η Ολλανδία.
Το ύψος του κακαόδεντρου είναι περίπου 6-8 μέτρα. Τα φύλλα του είναι απλά δερματώδη, επιμήκη και φθάνουν τα 30 εκατοστά. Τα άνθη του εμφανίζονται στον κορμό και στα κλαδιά Το κακαό-δεντρο έχει συνήθως υπόλευκα άνθη και μοιάζουν με αυτά της λεμονιάς ή του γιασεμιού. Το μέγεθος του άνθους είναι πολύ μικρό περίπου 1-1,5 εκατοστό. Είναι αξιοσημείωτη η ομορφιά των λουλουδιών του κακάο όμως τα άνθη είναι άοσμα δεν έχουν καμία μυρωδιά. Γι αυτό το λόγο δεν μπορούν να γονιμοποιήσουν οι μέλισσες και άλλα έντομα τα άνθη και αφήνουν την διαδικασία αυτή κυρίως σε ένα είδος κουνουπιού και μύγας.
Η γονιμοποίηση του άνθους του κακάο είναι θέμα τύχης αφού τα έντομα δεν έλκονται από το άρωμα ή το νέκταρ γιατί δεν υπάρχει τίποτα από αυτά ίσως γι αυτό το κακαόδεντρο έχει τόσα χιλιάδες άνθη. Από υπολογισμούς έχει διαπιστωθεί πως 1 στους 100 ανθούς γονιμοποιείται έτσι ώστε στο τέλος μπορούν να αναπτυχθούν οι καρποί του δέντρου.
Καρπός-Συγκομιδή
Οι καρποί έχουν σχήμα οβάλ και μήκος περίπου 2,5 εκατοστά. Απαιτούνται περίπου 3,5-4 χρόνια από την στιγμή που φυτεύεται το κακαόδεντρο για να αποδώσει καρπούς. Κάθε δέντρο παράγει κατά μέσο όρο 15 με 30 καρπούς το χρόνο, από τους οποίους συλλέγονται 2-2,5 κιλά κόκκοι κακάο.
Η συγκομιδή είναι δύσκολη διαδικασία γιατί δεν είναι δυνατόν να σκαρφαλώσει κάποιος στον κορμό καθώς το κακαόδεντρο είναι λεπτό. Χρησιμοποιείται λοιπόν μια λεπίδα η οποία είναι προσαρμοσμένη σε ένα κοντάρι και έτσι γίνεται η αποκοπή του καρπού. Η συγκομιδή των καρπών του κακαό-δεντρου γίνεται καθ’ όλη την διάρκεια του έτους. Σε κάποιες χώρες όμως υπάρχουν δύο παραγωγικές αιχμές: Μάιος-Ιούλιος και Νοέμβριος-Ιανουάριος.
Ποικιλίες κακάο
Ποικιλίες ή είδη κακάο εννοούμε τα είδη των κακαόδεντρων, των δέντρων που μας δίνουν ως καρπό το κακάο. Υπάρχουν δύο είδη κακάο και ένα ακόμη που δημιουργήθηκε από τη διασταύρωσή τους.
Criollo
«Πρίγκιπας του κακάο» ονομάζεται το είδος αυτό, είναι ακριβή ποικιλία με υπέροχη γεύση και άρωμα.
Forastero
Είναι η πιο γνωστή ποικιλία κακάο, εύκολη στην καλλιέργεια, ανθεκτική και χρησιμοποιείται σε σχεδόν όλα τα χαρμάνια σοκολάτας που υπάρχουν.
Trinitario
Μια τρίτη ποικιλία που προκύπτει από τα δύο προηγούμενα είδη είναι η trinitario και ονομάστηκε έτσι από το νησί Trinidad.
Κακάο αφέψημα
Το κακάο γίνεται αφέψημα το οποίο έχει ωφέλιμες επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Λειτουργεί ως προστατευτικό μέσο για την καρδιά, για διάφορες ασθένειες, γήρανση και επίσης βελτιώνει την διάθεση.
Όμως επηρεάζει δυσμενώς τη λειτουργία του ήπατος και επίσης έχει υψηλή θερμιδική αξία για το λόγο αυτό όσο ωφέλιμο και να είναι το κακάο συνιστάται να καταναλώνεται με μέτρο.
Κωνσταντινοπούλου Ελένη
Τεχνολόγος Γεωπόνος-Δασοπόνος
Εmail : elenk26@hotmail.com
Ιστοσελίδες για βιβλιογραφία :
http://el.wikipedia.org/wiki
http://omorfamystika.gr
Ιστοσελίδες για φωτογραφίες :
http://toxoneftiri.blogspot.gr/2011/03/blog-post_1912.html
http://commandeered.blogspot.gr/2012/02/belize.html
http://el.wikipedia.org/wiki
http://www.newscity1.net/2012/07/k.html
